Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Osteopathie: alles wat je moet weten

@nick
9 min read

Osteopathie wint steeds meer aan populariteit als alternatieve geneeswijze. Zo blijkt uit een onderzoek van het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid dat jaarlijks meer dan 700 000 Belgen, zo’n 6% van de bevolking, een osteopaat consulteren. Toch bestaan er nog heel wat onduidelijkheden en vraagtekens over deze onconventionele therapievorm. Daarom zetten wij even de belangrijkste informatie op een rijtje.

Wat is osteopathie?

Osteopathie is een alternatieve geneeswijze waarbij wordt verondersteld dat elke structuur in ons lichaam beweegt. Bepaalde gezondheidsklachten ontstaan doordat de beweeglijkheid van gewrichten, weefsels en ingewanden verstoord is. Daarom probeert een osteopaat manueel na te gaan waar de bewegingsstoornis zich precies voordoet. Eens de stoornis gelokaliseerd is, zal hij door middel van manipulatie met de handen proberen de normale beweging te herstellen. Osteopathie is dus een puur manuele geneeswijze. 

Bij deze therapievorm staan vijf principes centraal. Zoals hierboven vermeld, gaat men er bij osteopathie ten eerste van uit dat gezondheidsklachten optreden door een verminderde beweeglijkheid van onze lichaamsstructuren. Deze bewegingsproblemen kunnen zich in drie grote systemen situeren: het bewegingsstelsel (hieronder vallen onze botten, spieren en gewrichten), het orgaanstelsel en het zenuwstelsel (schedel, wervelkolom en zenuwen). Een osteopaat gaat dus na of er zich in deze systemen problemen voordoen.

Daarnaast kent ons lichaam een zogenaamde wisselwerking tussen structuur en functie: enkel een structuur die volledig intact is, kan goed functioneren, en enkel als iets op de juiste manier functioneert, blijft de structuur intact. Zo bepaalt de structuur van een gewricht bijvoorbeeld hoe we ermee kunnen bewegen. Als we dat gewricht echter verkeerd bewegen, verandert de functie, en dus ook de structuur ervan. Op die manier ontstaan klachten.

Ten derde beschouwen osteopaten ons lichaam als biologische eenheid. Dit betekent dat alle structuren en functies onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Als er dus een probleem optreedt, zal dat niet alleen voor lokale klachten zorgen, maar ook voor klachten ‘op afstand’. Zo zal een patiënt met bewegingsverlies in zijn voet niet enkel pijn hebben aan zijn voet, maar ook ter hoogte van zijn onderrug. Daarom zoekt een osteopaat niet enkel lokaal naar oplossingen: hij behandelt een patiënt in zijn geheel. Daarbij houdt hij bovendien ook rekening met emotionele, chemische, structurele en energetische factoren. 

Een vierde belangrijk uitgangspunt is dat men bij osteopathie veronderstelt dat het menselijk lichaam over een zelfhelende kracht beschikt. Door beweeglijkheidsproblemen van bepaalde lichaamsstructuren aan te pakken, zorgt de osteopaat ervoor dat de zelfhelende kracht van ons lichaam gestimuleerd wordt.

Het vijfde en laatste principe houdt in dat ons lichaam een goede doorbloeding nodig heeft om te kunnen functioneren. Een goede doorbloeding zorgt er namelijk voor dat onze weefsels soepel en beweeglijk blijven en dat ze zich makkelijk kunnen aanpassen aan lichamelijke veranderingen. Een slechte doorbloeding zorgt voor een slechte aanvoer van goede stoffen en een slechte afvoer van afvalstoffen, waardoor ons lichaam ‘chemisch’ vervuild kan worden. Dit heeft opnieuw klachten als gevolg.  

Wat doet een osteopaat?

Een osteopaat probeert door manuele technieken de beweeglijkheid, en daardoor ook de zelfhelende kracht van ons lichaam te herstellen. Dit gebeurt in verschillende stappen. Eerst en vooral peilt de osteopaat uitgebreid naar de ontstaansgeschiedenis van de klacht van de patiënt. Daarbij wordt bijvoorbeeld ook rekening gehouden met leefgewoonten, familiaire klachten en ziektegeschiedenis. Vervolgens onderzoekt de osteopaat met zijn handen systematisch de beweeglijkheid van het hele lichaam. Op die manier kan hij alle blokkades en bewegingsbeperkingen in kaart brengen die verband houden met de klacht van de patiënt.

Eens de stoornis bekend is, gaat de osteopaat over tot een manuele behandeling. Hierbij beperkt de osteopaat zich niet tot de plaats waar de klacht zich voordoet: zoals eerder vermeld zijn lichaamsfuncties- en structuren onlosmakelijk met elkaar verbonden, waardoor lokale stoornissen ook voor klachten op afstand kunnen zorgen. Zo zal een osteopaat bij rug-en nekklachten bijvoorbeeld niet alleen de rug of de nek behandelen, maar zal hij ook nagaan of de patiënt eventueel een verkeerde lichaamshouding of elders in het lichaam een blokkade heeft waardoor de klachten zijn ontstaan.

Welke klachten behandelt een osteopaat?

Je kan bij de osteopaat terecht voor een heleboel verschillende klachten. Deze klachten zijn vaak te wijten aan problemen binnen het bot- en spierstelsel, het orgaanstelsel of het zenuwstelsel. Een aantal voorbeelden:

Een osteopaat kan dus in heel wat gevallen soelaas bieden. Toch is het niet mogelijk om dankzij osteopathie alle klachten te genezen. Daarom wordt osteopathie ook vaak toegepast in combinatie met traditionele geneeskunde.

Wat is het verschil tussen osteopathie en manuele therapie?

Manuele therapie kan eigenlijk beschouwd worden als een tak binnen de osteopathie. Zoals vermeld behandelt osteopathie zowel het bewegingsapparaat als het orgaanstelsel en het zenuwstelsel. De osteopaat beschouwt het lichaam dus als één bewegend geheel.  Bij manuele therapie concentreert men zich echter specifiek op het bewegingsapparaat. Hierbij staat de behandeling van de spieren, het skelet en de gewrichten centraal.

Hoe vaak mag je naar de osteopaat gaan?

Hoe vaak je een bezoekje brengt aan de osteopaat, is afhankelijk van de klachten die je ervaart. Voor acute problemen zijn één of twee sessies vaak al voldoende. Voor chronische klachten zijn meestal meerdere sessies over een periode van een aantal weken of maanden nodig. Ons lichaam heeft namelijk voldoende tijd nodig om zich aan te passen aan de behandelingen en om zijn zelfhelende krachten te ontplooien. Zo is het mogelijk dat klachten na de eerste behandelingen nog verergeren. Dit toont echter aan dat ons lichaam zich aanpast aan de nieuwe situatie. Meerdere behandelingen zijn daarom nodig om het juiste evenwicht te vinden. Als je na een vijftal behandelingen nog altijd geen verbetering merkt, zal de osteopaat je doorverwijzen, zodat je bijvoorbeeld met fytotherapie, acupunctuur of medicatie kunt geholpen worden.

Kunnen ook kinderen en baby’s bij de osteopaat terecht?

Ook kinderen en baby’s die bepaalde gezondheidsproblemen vertonen, kunnen geholpen worden door een osteopaat. Pasgeboren baby’s lijden bijvoorbeeld vaak aan een zogenaamd geboortetrauma. Tijdens een bevalling is een kindje namelijk onderhevig aan veel meer trek- en drukkrachten dan normaal. Op die manier ontstaan soms bewegingsbeperkingen in het schedeltje, de nek of de rug, met klachten zoals groeistoornissen, reflux, krampjes of onrustig slapen tot gevolg. Verder kan een osteopaat ook kinderen helpen die pijn hebben of met plas- of stoelgangproblemen en concentratiestoornissen kampen. Zo blijkt uit een Amerikaans onderzoek dat kinderen die regelmatig een osteopathische behandeling ondergaan beter presteren op school. Bij de behandeling van kinderen en baby’s gebruiken osteopaten bovendien een aantal speciale technieken die anders en zachtaardiger zijn dan bij volwassenen.

Is osteopathie een erkende therapievorm?

Osteopathie is in ons land nog altijd geen erkende therapievorm, hoewel het parlement in 1999 al een wet goedkeurde die bepaalde dat onder andere de beroepen van chiropractors, homeopaten en osteopaten erkend moesten worden. Onder druk van bepaalde artsenverenigingen, kinesisten en universiteiten werd de erkenning tegengehouden. Toch zouden heel wat partijen baat hebben bij een erkenning van het beroep.

Zo zou een erkenning van het beroep in de eerste plaats in het belang zijn van de patiënt. Een erkenning zou namelijk inhouden dat er bepaalde voorwaarden worden opgesteld omtrent behaalde diploma’s en praktijkervaring, waardoor de patiënt er zeker van is dat hij of zij bij een gekwalificeerde osteopaat terechtkomt.

Ook voor huisartsen zou een erkenning een goede zaak zijn. Nu komen immers heel wat patiënten met klachten van het bewegingsapparaat bij hen terecht. Als osteopathie erkend zou worden, zouden osteopaten een deel van het werk van huisartsen kunnen verlichten.

Voor osteopaten zelf is een erkenning van het beroep natuurlijk ook van uiterst belang. Op die manier zouden osteopaten namelijk hun functie kunnen uitoefenen binnen een bepaald kader, zouden ze beschermd beter worden, en zou de kwaliteit van de opleiding verbeteren. Dit alles komt opnieuw ten goede van de patiënt.

Tot nu toe kent het beroep echter nog vrij grote medische tegenstand in ons land, waardoor het ook niet zo bekend is bij het grote publiek. In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk staat men bijvoorbeeld al een heel stuk verder: daar valt osteopathie al onder de reguliere zorg.

Is osteopathie veilig of gevaarlijk?

Het onderzoek dat tot nu toe naar osteopathie werd gevoerd is schaars, maar toont wel aan dat osteopathie één van de veiligste therapievormen is die er bestaan. Na een behandeling kunnen kleine ongewenste bijwerkingen optreden, zoals stijfheid, vermoeidheid of lichte hoofdpijn, maar dit heeft ook te maken met het feit dat je lichaam zich na de eerste behandelingen nog wat moet aanpassen.

In de media wordt vaak gewaarschuwd dat er ernstige complicaties kunnen optreden bij manipulaties van de hals, maar die zijn uiterst zeldzaam. Over het algemeen wordt aangenomen dat de voordelen van een osteopathische behandeling de nadelen en risico’s sterk overstijgen.

Hoeveel kost een osteopathische behandeling en krijg je het terugbetaald door het ziekenfonds?

Een consultatie bij de osteopaat kost in België gemiddeld tussen de 40 en 60 euro en duurt zo’n 45 minuten. Osteopathische zorg is tot nu toe nog niet opgenomen in de ‘verplichte verzekering’ (RIZIV). Daarom organiseren mutualiteiten de terugbetaling ervan via hun ‘bijkomende verzekering’. Enkel osteopaten die door de mutualiteiten erkend worden, komen voor deze terugbetaling in aanmerking. De erkende osteopaten zijn terug te vinden op www.osteopathie.be en staan geregistreerd bij het Ministerie van Volksgezondheid. Per consultatie wordt een tussenkomst voorzien van 10 euro, met een minimum van 5 en een maximum van 10 consultaties per kalenderjaar. Het bedrag en het aantal tussenkomsten kan echter variëren naargelang het ziekenfonds waarbij je aangesloten bent. Daarnaast bestaan er ook nog aanvullende verzekeringen die een terugbetaling tot 80% voorzien, ongeacht het aantal consultaties per jaar. Voor meer informatie contacteer je best eerst even je verzekeringsagent.  

Door @nick

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…