Bloedarmoede wordt in de medische wereld ook vaak met de term anemie aangeduid. Deze medische aanduiding is afgeleid van het grieksee woord αναιμία: wat als bloedloosheid kan worden vertaald. Bloedarmoede is echter een toestand waarbij er een te laag hemoglobingehalte (Hb) in je bloed aanwezig is. Er kan onder andere te weinig hemoglobine in je bloed zitten door:
- een verstoorde productie van hemoglobine,
- een verhoogde afbraak van hemoglobine
- het verlies van rode bloedcellen.
Hemoglobine is een rood gekleurd eiwit dat verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide in je bloed. Het is een stof die zich in je rode bloedcellen bevindt. Bloedarmoede wil dus absoluut niet zeggen dat je niet voldoende bloed in je lichaam hebt. Dit wordt echter nog steeds door sommige mensen gedacht.
Tekort aan ijzer en bloedarmoede
Hemoglobine is een eiwit dat ijzer bevat. Een ijzertekort kan het rechtstreeks gevolg zijn van een te laag ijzergehalte in de voeding die je binnenkrijgt. Andere oorzaken van een ijzertekort zijn: het onvermogen om het ijzer op te nemen en een verhoogd verlies van ijzer dat zich al in je lichaam bevindt. Een tekort aan ijzer is echter niet de enige oorzaak van bloedarmoede, er kunnen waarschijnlijk nog een heleboel andere oorzaken op worden genoemd die weliswaar vaak zeldzaam, tot zelfs uiterst zeldzaam, zullen zijn.
Symptomen van bloedarmoede
Bij bloedarmoede kun je te maken krijgen met verschillende symptomen. De meest voorkomende symptomen van bloedarmoede zijn onder andere:
- je bent eerder moe dan normaal,
- je bent eerder kortademig dan normaal,
- een versneld hartritme (Tachycardie)
- hoofdpijn,
- een algemeen gevoel van zwakte.
Pas wanneer er sprake is van een ernstige vorm van bloedarmoede kunnen in sommige gevallen de volgende symptomen waar worden genomen:
- vooral onder de vingernagels wordt de huid bleker,
- de lippen gaan bleek zien,
- scheurtjes in de lippen,
- er zitten barstjes in je mondhoeken,
- hartkloppingen,
- handen en voeten voelen koud aan,
- handen en voeten gaan tintelen en voelen daarna aan of je op rondingen loopt,
- oorsuizingen,
- duizeligheid.
Op het moment dat er sprake is van vernauwde kransslagaders dan kan het eerste symptoom, dat kan wijzen op bloedarmoede, het eerder ervaren van pijn op de borst zijn.
Door naar iemand te kijken kun je vrij moeilijk vaststellen of deze persoon aan bloedarmoede lijdt. Een vergissing is in een dergelijk geval dan ook snel gemaakt. Daarbij komt verder dat je een ernstige vorm van bloedarmoede kunt hebben zonder dat dit klachten of symptomen met zich meebrengt. Om bloedarmoede op een objectieve manier vast te kunnen stellen is er dan ook bloedonderzoek noodzakelijk.
De onderliggende oorzaak van de bloedarmoede zal bepalend zijn voor de behandeling die een arts in gang wil gaan zetten na het stellen van de diagnose. Er zijn zelfs bepaalde vormen van bloedarmoede bekend die niet behandeld kunnen worden. In de meeste gevallen zijn dit gelukkig vormen die slechts sporadisch voorkomen of die minder ernstig van aard zijn.
Diagnostiek van bloedarmoede
Indien er bloedarmoede vast is gesteld door middel van een zogenaamde Hb bepaling (een bloedonderzoek) dan zal er een aanvullend onderzoek plaats dienen te vinden om de oorzaak van de bloedarmoede te achterhalen. OP de eerste plaats zal er onderscheid gemaakt moeten worden tussen de verschillende typen bloedarmoede. Dit onderscheid kan worden gemaakt door het vaststellen van het Mean Corpuscular Volume (MCV) van de rode bloedcellen:
- Microcytaire anemie
Een microcytaire anemie (MCV minder dan 80 fl) wordt gezien bij: een ijzertekort, bij erfelijk afwijkende vormen van hemoglobine, zoals sikkelcelanemie of thalassemie, of bij een chronische ziekte. Om een dergelijke vorm van bloedarmoede aan te kunnen tonen zal de hoeveelheid ferritine in het bloed vast worden gesteld, dikwijls zal ook het de hoeveelheid serumijzer en transferrine worden bepaald. Indien de concentratie ferritine kleiner dan 15 µg/l, en er is geen ontstekingsproces aanwezig, dan is een ijzertekort vrijwel zeker als de veroorzaker van deze vorm van bloedarmoede worden beschouwd.
- Normocytaire anemie
Een Normocytaire anemie (MCV tussen 80 en100 fl) kan het gevolg zijn van nieraandoeningen, ziekten aan het beenmerg of als gevolg van hemolyse (de afbraak van rode bloedcellen).
- Macrocytaire anemie
Macrocytaire anemie (MCV meer dan 100 fl) kan zijn veroorzaakt door een vitamine B12- en foliumzuurtekort, het gebruik van bepaalde medicijnen, alcoholisme, een tekort aan schildklierhormoon (hypothyreoïdie), stoornissen van de leverfunctie of door het myelodysplastisch syndroom, ofwel MDS (een aantal stoornissen aan het beenmerg waarbij de aanmaak van bloedcellen is verstoord).
