Hyperemesis gravidarum dient te worden beschouwd als een ernstige aandoening die tijdens een zwangerschap op kan treden. Deze aandoening kenmerkt zich door een hevig gevoel van misselijkheid en hevig braken.
Symptomen van hyperemesis gravidarum
In tegenstelling tot de gewone, zwangerschapsmisselijkheid (waar 60 tot 70 porcent van de zwangeren last van hebben) is hyperemesis gravidarum een ernstige zwangerschapsaandoening die zich kenmerkt door:
- het snel verliezen van lichaamsgewicht
- ondervoeding
- uitdroging
Deze symptomen worden veroorzaakt door het constante gevoel van misselijkheid en/of het overgeven. Deze klachten kunnen echter ook negatieve gevolgen met zich meebrengen voor de aanstaande moeder en de ongeboren baby(‘s).
Wanneer er bij hyperemesis gravidarum niet op tijd, en juist, wordt ingegrepen dan kan dit in het meest erge geval tot het overlijden van de aanstaande moeder en haar ongeboren baby leiden. In de westerse landen is hyperemesis gravidarum, met dank aan de sterk verbeterde medische zorg, een zeldzaam fenomeen geworden.
Wat is hyperemesis gravidarum?
Op het ogenblik dat er een geleidelijke overgang waar kan worden genomen van de gewone zwangerschapsmisselijkheid naar hyperemesis gravidarum dan is er in de regel een zekere grens overschreden en ben je op het punt aangekomen dat er medisch ingegrepen dient te worden. Dit medisch ingrijpen, kan onder andere bestaan uit een opname in een ziekenhuis. In deze vorm, die bij 0,3 tot 2 procent van alle zwangere vrouwen, die te kampen hebben met zwangerschapsmisselijkheid, voorkomt, zullen de klachten voor de rest van de zwangerschap (dus tot aan de bevalling) aan blijven houden. Indien er sprake is van een mildere vorm van hyperemesis gravidarum dan zullen de klachten in de regel in de loop van de eerste drie maanden verdwijnen.
Het stellen van de diagnose
De diagnose hyperemesis gravidarum wordt doorgaans gesteld aan de hand van het klachtenpatroon, het vaststellen van gewichtsverlies, de controle van je urine op de aanwezigheid van ketonen en de beoordeling van je algehele conditie als aanstaande moeder. De diagnose zal worden gesteld per exclusionem, met andere woorden: het stellen van de diagnose hyperemesis gravidarum gebeurt door het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken of aandoeningen, zoals infecties, maag-, darm- of metabole aandoeningen.
Symptomen en gevolgen van hyperemesis gravidarum
Fysieke gevolgen
- overmatig overgeven, tot wel zestig keer op een dag waardoor ondervoeding en een vitaminetekort kan ontstaan,
- uitdroging waardoor je hartslag verhoogd wordt (tachycardie) en een verhoogde bloeddruk (hypotensie) kunnen ontstaan,
- De combinatie van ondervoeding en uitdroging kan meer dan 5 procent van je lichaamsgewicht (van voor je zwangerschap) worden verloren. In de zeer ernstige gevallen kan dit percentage zelfs oplopen tot 10 procent.
- Je metabolisme raakt uit balans, zodat onder andere metabole alkalose en aanmaak van ketonen kan volgen.
- Je bent extreem vermoeid.
- Je hebt last van hoofdpijn.
- Je spieren gaan pijn doen als gevolg van de verkramping door het overgeven
- Bij de ernstigste vormen kunnen levensbedreigende complicaties ontstaan zoals stollingsstoornissen, centrale pontiene myelinolyse, syndroom van Wernicke, rabdomyolyse, of perifere neuropathie.
Psychologische gevolgen
Hyperemesis gravidarum kan eveneens psychologische gevolgen hebben. Je kunt last hebben van:
- stemmingswisselingen
- Prikkelbaarheid
- Concentratieproblemen
Daarnaast kan de partner, of andere personen, in de directe omgeving de klachten van de zwangere vrouw niet serieus nemen. Wellicht wil de vrouw niet nog een keer zwanger worden omdat hyperemesis gravidarum in veel gevallen in een vergelijkbare vorm terugkeert bij een volgende zwangerschap.
Behandelen van hyperemesis gravidarum
Bij hyperemesis gravidarum is een agressieve behandeling in het begin van de zwangerschap van essentieel belang om ernstige complicaties te kunnen voorkomen. De behandeling kan echter alleen symptomatisch zijn omdat de oorzaak van hyperemesis gravidarum niet altijd onbekend is.
Wanneer je door het veelvuldig overgeven moeite hebt met het uitvoeren van je dagelijkse activiteiten dan zal er een braakremmend middel voor worden geschreven. In de regel zal het tekort aan vocht gecompenseerd worden met een infuus. Ook zal dikwijls sondevoeding of medische drinkvoeding voor worden geschreven om op die manier tekorten aan vitamines en mineralen aan te vullen. Slechts in sporadische gevallen zal het nodig zijn om bij hyperemesis gravidarum totale parenterale voeding te geven.
Onderzoek naar hyperemesis gravidarum
De oorzaak van hyperemesis gravidarum is dus nog niet bekend maar wel kan de aandoening in verband worden gebracht met een verhoogd niveau van humaan choriongonadotrofine (hCG). Hoewel er meerdere theorieën bekend zijn, heeft geen enkele een duidelijke verklaring voor de klachten. Onderzoek heeft aangetoond dat hyperemesis gravidarum wat meer voorkomt bij vrouwen die:
- voor de eerste keer zwanger zijn,
- te zwaar zijn,
- veel migraineklachten hebben,
- een hogere concentratie hCG in hun bloed hebben, zoals bij een meerlingzwangerschap, een mola-zwangerschap of een zwangerschap waarbij de ongeboren baby een chromosomale afwijking heeft (bijvoorbeeld een triploïdie).
- zwanger is van een meisje: bij een baby van het vrouwelijke geslacht komt hyperemesis gravidarum opmerkelijk meer voor,
- bekend zijn met andere gevallen van hyperemesis gravidarum binnen hun familie.
