Iedereen kent wel het gevoel van brandend maagzuur dat een beetje omhoog komt. Op zich is het geen reden tot ongerustheid als dit incidenteel gebeurt. Vaak is er ook een logische reden vooraleer dit gebeurt. Bijvoorbeeld doordat je te veel inspanningen levert na een maaltijd. Het wordt een ander verhaal als het geregeld voorkomt dat je last krijgt van brandend maagzuur. In medische termen hebben we het dan over een Gastro-oesofageale reflux ofwel een zure reflux. Of een zure Reflux gevaarlijk is hangt af van een aantal belangrijke factoren.
Wat is reflux?
Reflux is het verschijnsel waarbij de maaginhoud, met onder andere maagzuur, terugstroomt in de slokdarm. Het aanwezige maagzuur is dan verantwoordelijk voor de zurige beleving. Maagzuur is een noodzakelijke vloeistof in je maag, want dit helpt je bij de vertering van het voedsel. Doordat de maagwand voorzien is van een slijmlaag kan het daar geen schade aanrichten. Je slokdarm loopt echter wel gevaar, want die is onbeschermd. Maagzuur dat tijdens een zure reflex terugstroomt kan door het ontbreken van een beschermende laag in de slokdarm wel schade veroorzaken.
Deze zure Reflux ontstaat doordat de afsluiting tussen de maag en de slokdarm niet meer voldoende functioneert.
Als we spreken over een Reflux zijn er twee soorten die we kunnen onderscheiden:
- Gewone reflux: Bij deze reflux merk je dat de maaginhoud naar boven stroomt.
- Verborgen reflux: Hierbij komt de maaginhoud omhoog zonder dat we dit als zodanig herkennen.
Naast deze twee verschillende soorten Reflux kunnen we nog een ander onderscheid maken op basis van de inhoud van de terugstromende vloeistof:
- Zure reflux (reflux met zure maaginhoud)
- Gallige reflux (reflux met alkalische darminhoud).
Zowel volwassenen als kinderen kunnen last krijgen van een reflux. Zuigelingen hebben er echter vaker last van dan volwassenen. De reden hiervoor is dat bij baby’s de sluitspier tussen de maag en de slokdarm nog niet volledig ontwikkeld is. Dit veroorzaakt het bekende spugen van de melk. Deze refluxklachten verdwijnen na verloop van tijd.
Oorzaak van reflux
Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor het ontstaan van een (zure) Reflux:
- Een niet goed functionerende slokdarmkringspier
- Zwangerschap
- Overgewicht
- Breuk in het middenrif
- Gevoeligheid voor bepaalde voeding
- Bacteriële infectie
- Ongezonde leefgewoonten
Refluxklachten tijdens de zwangerschap
Refluxklachten zijn een bekend verschijnsel tijdens de zwangerschap. Met name in het derde trimester wordt de ruimte die de maag inneemt door de groei van de vrucht beperkt. Hierdoor ontstaat er meer druk op de maag waardoor de kans aanwezig is dat er eerder maaginhoud naar boven wordt gestuwd waardoor een reflux ontstaat.
Een reflux die ontstaat in de eerste drie maanden van de zwangerschap wordt in het merendeel van de gevallen veroorzaakt door veranderingen in de hormoonspiegel. Tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap produceert het lichaam grotere hoeveelheden progesteron. Dit hormoon zorgt voor verslapping van de spieren rond de baarmoeder, hierdoor krijgt de vrucht de ruimte om te groeien. Een bijeffect van die werking is dat ook de sluitspier van de maag enigszins verslapt waardoor het risico op een reflux groter is.
Refluxklachten door overgewicht
Te veel lichaamsgewicht kan in sommige gevallen zorgen voor een breuk in het middenrif. De maag wordt dan als het ware omhooggeduwd waardoor de spanning in de maag op kan lopen. De opgebouwde spanning beperkt het functioneren van de slokdarmkringspier waardoor het maagzuur kan terugstromen richting de slokdarm
Drinken en voedingsmiddelen verergeren klachten
Verschillende dranken zoals koffie, zure sappen, frisdrank met prik en alcohol kunnen brandend maagzuur veroorzaken of de klachten verergeren. Ook scherpe kruiden, citrusvruchten, chocolade en pepermunt kunnen dit effect hebben. Daarnaast zorgt vet eten ervoor dat er niet alleen meer maagzuur wordt aangemaakt, maar ook dat je maag langzamer werkt. Hierdoor is er dan een te grote hoeveelheid maagzuur in je maag.
Bacteriële infectie
Je maag kan ook te veel maagzuur aanmaken doordat hij overprikkeld is door een infectie met een bacterie.
Zure reflux door slechte leef- en eetgewoontes
Bepaalde factoren kunnen tevens een rol spelen bij het ontstaan van een zure reflux:
- Roken
- Stress
- Te veel en te snel eten
- Vlak voor het slapen nog een maaltijd nuttigen
Omdat de maagwand voorzien is van een slijmlaag is deze automatisch beschermd tegen de werking van het maagzuur. Deze slijmwand kan echter wel door andere oorzaken worden aangetast. In combinatie met een reflux kan dat vervelende gevolgen hebben. In de eerste instantie is dat met name maagpijn. Ook hierbij geldt dat voorkomen beter is dan genezen. Afgezien van een bacteriële infectie zijn roken en het veelvuldig gebruik van pijnstillers als Diclofenac en Ibuprofen ware boosdoeners. Het advies is dan ook om niet te snel gebruik te maken van dit soort zelfmedicatie.
Symptomen van reflux
Reflux, ook wel gastro-oesofageale genoemd, kent een specifiek klachten spectrum:
- Maagpijn
- Brandende pijn achter het borstbeen
- Misselijkheid
- Borrelende darmen
- Opgeblazen gevoel
- Vaak moeten ‘boeren’, dit heeft vaak een onaangename geur
- Sterke mondgeur
- Zure oprispingen, met name in een liggende houding
- Pijn op de borst
Een onbehandelde reflux kan op termijn zorgen voor ernstige problemen met de slokdarm. Het kan door de ontbrekende slijmlaag leiden tot irritaties of zelfs ontstoken raken.
Als je langdurig onderstaande klachten blijft houden is het absoluut gewenst om een bezoek te brengen aan de huisarts.
- Plotseling heftige pijn boven in de buik of achter het borstbeen krijgt
- Als je bloed overgeeft
- Als de ontlasting gitzwart is
- Als je gedurende enkele weken elke dag maagklachten hebt en de pijn of het branderige gevoel steeds erger wordt
