Alles wat leeft, leeft volgens een basisritme. Ook onze lichaamsfuncties worden gestuurd door ritmische processen, die vanuit onze hersenen worden gestuurd. Ons natuurlijk bioritme zorgt ervoor dat ons lichaam en onze geest optimaal kunnen functioneren. Een gezond bioritme zorgt ervoor dat je op elk moment van de dag de energie krijgt die je nodig hebt. Een ongezond bioritme ontregelt de werking van je hele lichaam: het verstoort je celdeling, darmwerking, hersenwerking, emotionele evenwicht, slaap etc.
Helaas maar waar: onze levensstijl is ver van de natuurlijke levensstijl verwijderd en we respecteren ons bioritme niet meer. Is het dan te verwonderen dat dé klacht van de 21ste eeuw vermoeidheid en depressie is? Op de volgende pagina’s lees je hoe het komt dat je bioritme verstoord is, maar vooral wat je kunt doen om je bioritme te herstellen en weer te barsten van energie.
Regelmaat is niet saai, maar geeft energie
Eén op drie mensen in de westerse wereld heeft een ernstig tekort aan slaap, en daardoor overdag een gebrek aan energie, concentratieproblemen, stemmingsschommelingen enzovoort. Herken je dit? We haasten ons van de ene activiteit en/of verplichting naar de andere, we staan extra vroeg op om de file te vermijden, we werken in shiften, we eten op onregelmatige uren en slaan eetmomenten over, we leven ’s nachts of in het donker en komen nog amper buiten. Dan is het logisch dat we ons niet goed in ons vel voelen, we moe en depressief worden, darmklachten krijgen, humeurig zijn en constant vechten tegen een teveel aan kilo’s. Wat we niet meer kennen, is regelmaat. En het is die regelmaat die je cellen nodig hebben om je lichaam en geest te voorzien van energie. Die regelmaat heb je zelf in de hand. Meer zelfs: ze zit van nature in elke cel van je lichaam. Het komt er alleen op aan ze te herkennen, te voelen en te respecteren.
Alles wat leeft, heeft een eigen oerritme
Alles in de natuur heeft een ritme. Er is het ritme van dag en nacht, van zon en maan. Er zijn de getijden van de zeeën en oceanen, die gestuurd worden door de aantrekkingskracht van de maan. We kennen steeds weerkerende jaargetijden. Vrouwen kennen hun weerkerende maandelijkse cyclus. Wat die ritmen gemeen hebben, is dat ze steeds terugkeren. Je kunt erop vertrouwen dat de zon elke dag opkomt en dat de dag overgaat in de nacht. Je weet dat na de winter de lente komt, alles weer gaat knoppen en in de zomer tot volle bloei komt om daarna weer te verwelken. Die ritmen geven ons een houvast.
Ook ‘maatschappelijk’ voelen we ons goed bij terugkerende ritmen. Veel van de grote religieuze feesten zijn seizoensgebonden. De christenen vieren Kerstmis en Pasen, de Joodse godsdienst kent Pesach en Soekhot, de Islamieten hebben hun offerfeest en vieren jaarlijks het suikerfeest na de Ramadan. We kijken uit naar de jaarlijkse vakantie, naar communie- of lentefeesten, naar verjaardagen enzovoort. Al die dingen brengen regelmaat in ons leven.
Ook het leven van de mens kent een ritme: we worden geboren als zuigeling en groeien op tot peuter en kleuter. We gaan door de puberteit en volwassenheid, om via de middelbare leeftijd het stadium van bejaarde te bereiken en te sterven. Maar we hebben binnen dat ritme ook een dagelijks waak- en slaapritme, dat gestuurd wordt door de circadiaanse klok. Het moeilijke woord circadiaans komt van het Latijnse circa (ongeveer) en diem (dag), dus ‘ongeveer een dag’ of 24 uur. De werking van alle cellen in ons lichaam verloopt via dit circadiaans ritme.
Organiseer je eetmomenten
Tegen mijn zeer druk bezette cliënten zeg ik: in elke onregelmatigheid zit ook regelmaat. Door een goede organisatie kun je een zeer onregelmatig leven leiden qua daginvulling, inhoud, plaats en tijd, maar toch regelmaat bewaren in je lijf. Dat is de sleutel van energie. De enige voorwaarde is organisatie.
Ik meen te mogen zeggen dat mijn leven vrij druk en zeer onregelmatig is: de combinatie van een bedrijf managen, presentaties geven, schrijven, congressen bezoeken, coachings in en out company — en uiteraard ook nog man-tijd, kind-tijd en familie-tijd — vraagt dat ik een weekplanning maak voor mijn eetmomenten. Voor alle momenten waarop ik er niet zeker van ben dat ik iets gezonds kan eten, zorg ik ervoor dat ik zelf eten bij heb, plus tussendoortjes en water. Het geeft me een groot gevoel van rust dat ik mijn ingewanden nooit in een stresstoestand breng door ze uren te laten wachten op eten of drinken of enkel rommel in mijn systeem te gooien.
Ik garandeer je: neem de verantwoordelijkheid over je eten in handen en je krijgt meteen vat op je energie en je bioritme. Als de boel vanbinnen goed draait (lees: als al je ingewanden en je hersenen krijgen wat ze op tijd en stond nodig hebben) dan laten ze jou met rust en zul je geen slachtoffer meer zijn van energiedips, onrustigheid of een opgelaten gevoel. Dat is goud waard!
Het ritme van je organen en je hormonen
Onze organen werken niet 24/24 op volle toeren. Er zijn momenten in de dag waarop meer of minder energie naar de verschillende organen wordt gevoerd. In de Chinese geneeskunde houdt men heel sterk rekening met dit gegeven. Op de Chinese ‘orgaanklok’ is aangeduid op welke uren onze organen kunnen genieten van maximale energie en op welke uren ze ‘rusten’. Organen die gezond zijn doen hun werk optimaal op de uren dat hun energie piekt. Organen die zwak of ziek zijn, zullen op die momenten echter alarmsignalen uitzenden: je voelt pijn, wordt ’s nachts wakker enzovoort. Op de tijden dat er weinig energie-aanvoer is zal het desbetreffende orgaan in een dip zitten. Een zwak of ziek orgaan zal zich op deze tijden melden door sufheid, slaperigheid of algemene malaise.
Deze ‘orgaanklok’ kan alleen als indicator worden gebruikt. Maar op grond van de orgaanklok kan het bijvoorbeeld duidelijk worden dat iemand een zwakke lever heeft. Soms is het dan met simpele maatregelen mogelijk om daar rekening mee te houden en de gezondheid te verbeteren.
Meeste energie Orgaan Minste energie
01.00 – 03.00 uur Lever 13.00 – 15.00 uur
03.00 – 05.00 uur Longen 15.00 – 17.00 uur
05.00 – 07.00 uur Dikke darm 17.00 – 19.00 uur
07.00 – 09.00 uur Maag 19.00 – 21.00 uur
09.00 – 11.00 uur Milt en pancreas 21.00 – 23.00 uur
11.00 – 13.00 uur Hart 23.00 – 01.00 uur
13.00 – 15.00 uur Dunne darm 01.00 – 03.00uur
15.00 – 17.00 uur Blaas 03.00 – 05.00 uur
17.00 – 19.00 uur Nieren 05.00 – 07.00 uur
19.00 – 21.00 uur Bloedsomloop 07.00 – 09.00 uur
21.00 – 23.00 uur Verwarming 09.00 – 11.00 uur
23.00 – 01.00 uur Galblaas 11.00 – 13.00 uur
Ook je hormonen hebben hun eigen ritme: sommige hormonen (zoals bijvoorbeeld groeihormoon, leptine en prolactine) worden voornamelijk ’s nachts geproduceerd. Andere (zoals cortisol en testosteron) in de vroege ochtend, nog andere tegen de avond (melatonine wordt geproduceerd als het donker wordt en de temperatuur van je lichaam daalt). Als je rekening houdt met dit ritme, laad je energie op. Als je er geen rekening mee houdt, krijg je energielekken en loopt je energiebatterij plat.
Vermoeidheid of energie?
Je hoort het elke dag: ‘Ik ben moe.’ Als je bioritme ontregeld is omdat je het niet respecteert, word je moe, omdat je al je energie voortdurend opgebruikt en geen nieuwe energie aanvoert. Met andere woorden: je energiesysteem is ontregeld omdat je geen rekening houdt met wat je cellen en organen nodig hebben. Je cellen en organen hebben vooral regelmaat nodig om optimaal te kunnen functioneren.
Een goed werkend energiesysteem zorgt ervoor dat je vanzelf wakker wordt en meer dan genoeg energie hebt om op te staan en de dingen te doen die je wilt of moet doen, en dit elk uur van de dag tot je weer gaat slapen. Als je energiesysteem ontregeld is, krijg je eerder het gevoel geleefd te worden of te ‘overleven’ dan te leven. Je fut, moed en enthousiasme zakken. Je voelt je niet alleen moe en futloos, je hele lichaam begint te sputteren.
- Je maagsappen zijn minder actief en je krijgt spijsverteringsproblemen.
- Je bloedsuiker en cholesterol zijn onstabiel.
- Je darmen geraken geconstipeerd.
- Je huid wordt vaal en je krijgt huidproblemen.
- Je ogen worden dof.
- Je nagels worden broos.
- Je kunt nog weinig verdragen.
- Je stressbestendigheid daalt.
- Je immuunsysteem verzwakt (je bent snel verkouden)
- …
Dit zijn in jouw ogen misschien kleine klachten of tijdelijke ongemakken, maar als dit allemaal te lang aansleept, zijn het voorboden van een energiecrisis (oververmoeidheid, burn-out, depressie…) en/of een ziekte.
Chronische vermoeidheid komt heel vaak voort uit het feit dat mensen jarenlang op geen enkele manier rekening houden met hun lichaam. Zelfs stoelgang wordt opgespaard ‘omdat het niet uitkomt’. je lichaam verdraagt dit soms heel lang, totdat het ‘plots’ genoeg is en jij je afvraagt waarom het nu ‘plots’ niet meer gaat. Je lichaam is heel sterk! Meestal kun je het 40 jaar lang misbruiken vooraleer het zegt: ‘Foert, ik stop ermee!’
Benieuwd hoe je zelf je energiecrisis kan zien aankomen en de stap kan zetten naar maximale energie? Je ontdekt het in het artikel van volgende week!
Volg Sonja Kimpen ook op Facebook en ontvang elke dag een extra tip!
