Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Dit is waarom zomaar koud water induiken zo gevaarlijk is

Lore
4 min read

Een frisse duik nemen, voor velen is het de ideale manier om wat af te koelen. Toch is zomaar koud water inspringen niet geheel zonder gevaar. Door de plotse onderdompeling in koud water kan immers een cold shock (koudeschok) optreden, meteen ook één van de belangrijkste oorzaken van verdrinking.

Hoe ontstaat een cold schock?

Een cold shock ontstaat ten gevolge van het plotse temperatuurverschil dat je lichaam ervaart wanneer het in aanraking komt met het koude water.

Je bloedvaten knijpen zich dan dicht om de organen te beschermen tegen afgekoeld bloed. Je hart moet dan harder gaan werken en je bloeddruk stijgt, waardoor je een hartstilstand kunt krijgen.

Je ademhaling neemt ook toe, iedereen kent wel het gevoel van naar 'adem happen' wanneer we in aanraking komen met koud water (bijvoorbeeld tijdens het zwemmen of in de douche). Als je hoofd op dat moment onder water is, kun je water binnenkrijgen en verdrinken. Doordat je in paniek bent, kun je ook gaan hyperventileren (sneller ademen), waardoor het risico op bewusteloosheid toeneemt.

Ten slotte kan je door de verminderde bloedtoevoer naar de hersenen ook bewusteloos raken en verdrinken.

Wanneer is water ‘te’ koud?

Een koudeschok kan eigenlijk altijd optreden, maar de intensiteit kan sterk verschillen. Bij 15 graden of minder spreken we van een maximale cold shock. Maar een cold shock kan ook optreden bij een temperatuur boven 15 graden. De schok is dan minder intens en dus ook minder gevaarlijk (maar daarom niet volledig ongevaarlijk).

Wat kun je doen om een cold shock te vermijden?

Niet zwemmen in verboden water

De allerbelangrijkste manier om een cold shock te vermijden is door niet te gaan zwemmen in meren, vijvers, kanalen, rivieren… waar het verboden is om te zwemmen. Het verbod geldt (onder andere) omdat er grote temperatuurverschillen zijn in het water.

Zwem dus nooit in verboden water, ook niet als het water aan de oever of zijkant aangenaam warm aanvoelt. De temperatuur kan snel dalen eenmaal je het water dieper ingaat. Je kan dan nog steeds een koudeschok krijgen.

Laat je lichaam wennen aan het temperatuurverschil

Een plekje gevonden waar je wél mag zwemmen? Dan kan het nog steeds geen kwaad om je lichaam eerst te laten wennen aan de temperatuur van het water. Dompel eerst je voeten en polsen onder en daarna ook je romp en hoofd. Zo sluit je de grootste risico’s uit wanneer je daarna het water induikt.

En als het toch misgaat: hoe red je jezelf of anderen van een cold shock?

Jezelf redden

Word je toch verrast door het koude water en kom je in een cold shock terecht, dan is het van uiterst belang om in de eerste minuut je ademhaling onder controle te krijgen. Probeer daarom zo (relatief) rustig mogelijk te blijven. Wanneer je in paniek raakt, kan immers hyperventilatie optreden. Beweeg ook zo weinig mogelijk en probeer niet te zwemmen. Al na 5 minuten zal de bloeddoorstroming naar je ledematen afnemen, waardoor de oppervlakkig gelegen zenuwen en spieren afkoelen. Zwemmen wordt op dat moment vrijwel onmogelijk. Het toch proberen leidt tot extra warmteverlies en uitputting. Probeer wel om hulp te vragen. Gemiddeld duurt het ongeveer een half uur voor onderkoeling optreedt en een uur voor je ook bewusteloos raakt door onderkoeling.   

Iemand anders redden

Merk jij in het water iemand op die in problemen lijkt te zijn? Vraag dan hulp van omstanders en contacteer of laat onmiddellijk de hulpdiensten contacteren. Probeer de persoon niet op je eentje te redden: dat is vrijwel onmogelijk en je kunt zo ook jezelf in gevaar brengen. Indien mogelijk kun je de persoon in het water wel proberen te ondersteunen (zonder jezelf daarbij in het gevaar te brengen), een reddingsboei, tak of touw naar hem toe te gooien of gewoon zo goed mogelijk in de gaten houden (zodat de hulpdiensten bij aankomst snel hun werk kunnen doen).

Bron: Onderzoek van prof. Jan Bourgois, inspanningsfysioloog (UGent)

 

Door Lore

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…

Lees Meer ...

Deze artikelen kunnen u misschien ook interesseren…