Deze dingen doe je beter niet als je op reis gaat

Als mensen op reis gaan, vergeten ze vaak dat in andere landen en/of culturen andere gebruiken en gebaren gangbaar zijn. Bepaalde gebaren en gebruiken, die voor ons zo normaal zijn, kunnen als erg onbeleefd of zelfs als beledigend opgevat worden. Hieronder hebben we een aantal gebaren en gebruiken voor je op een rijtje gezet. Hopelijk kun je dan voorkomen dat je in lastige situaties terechtkomt tijdens één van je reizen.

Verschillende gebaren met hoofd en handen

Ja en nee

Met je hoofd naar voren knikken wordt in een heleboel landen weliswaar als een positief gebaar beschouwd, in elk geval als "ja" of een ander soort bevestiging.

Dit is echter niet het geval in landen zoals: Bulgarije, Pakistan en India. Daar wordt namelijk juist het hoofd heen en weer geschud als er “ja” wordt bedoeld, zoals wij dus eigenlijk doen om “nee” te zeggen.
Ook in Arabische landen, Griekenland en Zuid-Italië wordt een dergelijk gebaar gemaakt om een negatief antwoord of ontkenning aan te duiden.
In een land als Japan wordt daarentegen een besliste weigering aangeduid door een hand voor het gezicht heen en weer te bewegen, zoals de beweging die een ruitenwisser maakt.

Jezelf aanwijzen

In ons land, maar ook in onze buurlanden, wordt met een wijsvinger op de borst gewezen als iemand zichzelf bedoeld.

Amerikanen daarentegen leggen hun platte hand open op hun borst, ter hoogte van hun hart, op het ogenblik dat ze zichzelf bedoelen.
In een land als Japan wordt dan weer met een uitgestrekte hand naar zichzelf gewezen. Deze hand bevindt zich dan overigens altijd ter hoogte van het gezicht waarbij de middelvinger de neus aanraakt.

Ik wil eten

Het woord “eten” of het begrip “ik wil eten” wordt in verschillende landen en culturen op een totaal andere manier duidelijk gemaakt.

In Duitsland wordt er met de vork naar de mond gebaard op het ogenblik dat het te lang duurt voordat het eten wordt geserveerd.
In Zuid-Europa en Zuid-Amerika tikken mensen met de toppen van hun vingers op de lippen.
Japanners die het tijd vinden om te gaan eten, maken juist met hun linkerhand een soort soepkom terwijl er met de wijs- en middelvinger van hun rechterhand hier een wijzende beweging naar wordt gemaakt. Hun vingers staan dan symbool voor twee eetstokjes.

Gevoelige gebaren

Bepaalde gebaren zijn absoluut de moeite waard om goed in de gaten te houden. Zeker op het ogenblik dat je naar een land wilt gaan waar je niet veel van weet. Wat in het ene land als goedbedoeld of heel erg goed wordt geïnterpreteerd, kan in een ander land of een ander deel van het land een grove belediging betekenen.

Duim omhoog

De hand als een vuist gebald houden en de duim omhoog betekent in ons land: “goed zo of geweldig gedaan”.

In Duitsland staat dit gebaar voor het hoogst haalbare cijfer (eigenlijk dus een vergelijkbare betekenis als bij ons).
Indien je dit gebaar in Nigeria of Australië gebruikt, dan zal men dat zeker als een erg grove belediging opvatten. In deze landen betekent dit gebaar immers dat je een bepaalde persoon niet mag en het liefst van hem of haar af wilt.

Vredesteken

Het vredesteken, een gebaar waarbij je je wijs- en middelvinger als een letter V opsteekt, heeft eveneens een aantal tegenovergestelde betekenissen

Als je tijdens dit gebaar je handpalm naar voren draait, dan zal men in Australië dit zien als een zeer onbeleefde manier om duidelijk te maken "laat me met rust".

Oké-teken

Het oké-gebaar: een cirkel maken met je duim en wijsvinger, is er één waar je erg voorzichtig mee moet zijn. In het grootste gedeelte van Europa en in de Verenigde Staten wordt dit gebaar als "goed" of "okay" mee bedoeld.

In delen van ons land en Frankrijk wordt dit gebaar als "nutteloos" of "waardeloos" beschouwd.
In grote delen van Zuid-Europa, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Rusland kun je het oké-gebaar beter helemaal niet gebruiken omdat daar dit gebaar wordt gezien als vervelende manier om homoseksuelen mee te beledigen of om iemand op een beledigende wijze als homoseksueel aan te duiden.

Verschillende interpretatie van gebaren

Gedragingen kunnen in een ander land of een andere cultuur totaal andere betekenissen hebben en als gevolg daarvan volledig anders worden geïnterpreteerd.

Groeten

In Arabische landen bijvoorbeeld zullen mannen elkaar bij een ontmoeting groeten door middel van een handdruk. De hand drukken van een vrouw is echter geen optie van mannen is deze landen.

In een groot aantal landen in Azië is de handdruk totaal niet gebruikelijk. In de regel maken mensen in die landen gebruik van andere gebaren om elkaar te groeten zoals een knik met het hoofd terwijl een hand op de borst wordt gehouden, of te buigen in uiteenlopende graden van diepte.

Gebruik linkerhand

In een heleboel landen, zoals in Arabische landen, is het onbeleefd en zelfs onrein om bepaalde zaken met je linkerhand uit te voeren. Deze hand is immers bedoeld om onreine dingen te doen zoals het schoonmaken van je billen na een toiletbezoek. Een voorwerp met je linkerhand overhandigen is dan ook niet aan te raden. De ontvanger zal dit namelijk vaak zien als een teken van onreinheid en onheil.

Gekruiste benen

In ons land is het weliswaar heel normaal, en zelfs een teken van ontspanning, als je met je benen gekruist over elkaar gaat zitten.

In de Arabische cultuur is het tonen van je voetzool, wat je eigenlijk doet als je in deze houding gaat zitten, een teken van respectloosheid of zelfs van een beledigende daad.

Lichamelijke afstand

Landgenoten die voor de eerste keer in contact komen met personen uit landen in het Midden-Oosten zijn vaak verbaasd over de lichamelijke afstand van deze mensen. Ze spreken zelfs over benauwend en opdringerig. Omgekeerd worden wij door deze personen vaak gezien als koele kikkers vanwege onze grote afstandelijkheid.

Arabieren, maar ook Latijns-Amerikanen, bewaren nu eenmaal een erg kleine afstand tijdens een gesprek.
Zweden en Schotten zullen, in vergelijking tot Belgen, echter een nog grotere afstand bewaren als zij een gesprek voeren.

Duur van aanrakingen

Per cultuur kan echter ook de duur van een aanraking fors verschillen tijdens een contact.

In landen in Zuid-Europa en op de Balkan zullen mannen elkaar bijvoorbeeld aanzienlijk meer aanraken dan de gewoonte is in ons land. In een heleboel van deze landen is het zelfs gebruikelijk dat mannen elkaar bij een ontmoeting groeten met een kus. Ook dit is in ons land minder gebruikelijk en in bepaalde andere landen zal, doorgaans vanwege religieuze overwegingen, het als ongewenst worden ervaren dat mannen en vrouwen elkaar aanraken tijdens een gesprek.

Oogcontact

Voor Belgen is het heel normaal dat mensen elkaar aankijken tijdens een gesprek. We trekken zelfs de geloofwaardigheid van een gesprekpartner in twijfel als hij of zij dit achterwege laat. Toch is het niet in elke cultuur net zo gebruikelijk om de ander aan te kijken tijdens een gesprek.

In Japan bijvoorbeeld wordt oogcontact tijdens een gesprek niet even vanzelfsprekend beschouwd. Zij zullen dan ook vaak hun gesprekspartner niet aankijken, maar ergens ter hoogte van diens hals hun blik laten rusten.
In een heleboel oosterse culturen zal het zelfs van respect getuigen om tijdens een gesprek de ogen volledig neer te slaan.

Lachen

Op het moment dat iemand naar je lacht, wil dat niet meteen zeggen dat deze persoon zich ook op zijn of haar gemak voelt.

In het bijzonder in Aziatische culturen blijven mensen meestal lachen, zelfs als je hen zojuist hebt beledigd. Dit lachen, is vaak een voortvloeisel van een gevoel van onzekerheid en/of beleefdheid.
In onze cultuur zal worden gelachen op momenten dat we ons prettig voelen, maar in Oosterse landen wordt de gesprekpartner als belangrijker gezien en wil men aan de verwachtingen van hem of haar voldoen.
Lachen wordt in ons land gezien als een teken dat je plezier hebt, terwijl in een land als Japan vreemd opgekeken zal worden als je tijdens het lachen je mond niet met je rechterhand bedekt houdt. Als je dit namelijk niet doet, dan zul je gezien worden als iemand met weinig intelligentie.

Eten en drinken

Van land tot land kunnen de manieren hoe je je eetgerei neerlegt behoorlijk verschillen.

In Vietnam bijvoorbeeld steek je je eetstokjes best niet in je rijst als je gedaan hebt met eten. Door de Vietnamezen zal dit gebaar namelijk vaak in verband worden gebracht met de wijze waarop urnen schoon worden gemaakt. Het wordt dan ook doorgaans beschouwd als een belediging van je gastheer of gastvrouw.

In ons land is het, in tegenstelling tot in een heleboel andere landen, erg beleefd om je bordje keurig leeg te eten. In een land als China is het echter juist weer erg respectloos als je je bord tot op de laatste rijstkorrels leeg eet. Je gastheer of gastvrouw zal dan immers denken dat je niet voldoende te eten hebt gekregen.

Cadeautjes geven

Cadeautjes die je hebt gekregen pak je in ons land doorgaans direct uit en bedankt daarna de gever.

In Suriname zal men een dergelijk gebaar juist als onbeschoft ervaren. De gever zou zich immers op die manier geen houding weten te geven als je reactie afwijkt van zijn of haar verwachtingen.
In China geef je bijvoorbeeld een mesje, een schaar of een briefopener cadeau op het ogenblik dat je een vriendschap wilt beëindigen. Een leuk klokje cadeau geven aan een Chinees is uit den boze. Dit wordt immers gezien als een teken van ongeluk.
In Frankrijk geef je een bos rode anjers best alleen als je in een romantische bui bent. Voor alle andere situaties kun je beter kiezen voor een bosje witte bloemen.
Deze witte bloemen kun je daarentegen in Zuid-Korea beter weer achterwege laten omdat men dit zal zien als een teken van rouw.
Een tas, jas of ander voorwerp van leer cadeau geven is in een land als India, waar koeien als heilige dieren worden beschouwd, dan ook geen goed idee als je je waardering voor iemand wilt laten blijken. Hoe duur of exclusief het voorwerp ook mag zijn, de ontvanger zal je zeker niet dankbaar zijn (al zal men dat overigens doorgaans niet direct laten blijken).