De wetenschap vindt steeds duidelijkere verbanden tussen bepaalde vetstoffen en hun invloed op hart- en vaatziekten. Maar voor de consument is de boodschap nog lang niet zo duidelijk. Het overgrote deel van de Belgen heeft geen idee welke vetten nu goed of slecht zijn voor onze hartgezondheid.
Belgische studie toont onwetendheid over vetten aan
Uit een bevraging bij 1097 Belgen in november 2015[1]geeft 36% van de respondenten aan geen idee te hebben welke vetten nu goed of slecht zijn voor hart en bloedvaten, en slechts 15% geeft een juist antwoord. Een kwart van de respondenten weet dat verzadigde vetten zich hoofdzakelijk in harde vetstoffen zoals boter en harde smeer- en braadvetten schuilhouden. Slechts 9% weet dat onverzadigde vetten voornamelijk voorkomen in plantaardige oliën en vloeibare of zachte vetstoffen op basis daarvan.
Eigenlijk is dit niet verwonderlijk, gezien de uiteenlopende en soms tegenstrijdige of zelfs foutieve informatie die we erover krijgen. Zo werd onlangs de link tussen verzadigde vetten en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten in vraag gesteld. Vervolgens kregen we te horen dat boter lang niet zo ongezond is als men had beweerd, en kokosvet, met 90% verzadigd vet en dus nog harder dan boter, zou “bijzondere” gezondheidsvoordelen opleveren.
De verklaring voor deze verwarrende berichtgeving moet voor een deel gezocht worden in foutieve interpretaties van wetenschappelijke resultaten waarbij de boodschappen onvoldoende genuanceerd worden. Wetenschappelijk onderzoek over de invloed van voeding op onze gezondheid is een heuse uitdaging, omdat het zo moeilijk is mensen een bepaald dieet op te leggen gedurende een langere periode.
Internationale studie bewijst noodzaak substitutie verzadigde vetten
Een nieuwe studie levert harde bewijzen dat het vervangen van verzadigde vetten door onverzadigde vetten en volwaardige koolhydraten heel wat voordelen oplevert voor de hartgezondheid. Een recente (2015) grootschalige en langdurige (25 à 30 jaar) studie keek naar de voedingsgewoonten van 84.628 vrouwen3 en 42.908 mannen4. Uit deze studie komen een aantal beduidende verschillen naar voren tussen diverse voedingsgewoonten en hun invloed op het risico op hart- en vaatziekten. De studie keek naar het effect van een vervanging van harde (verzadigde) vetten door zachte (onverzadigde) vetten en voor het eerst ook naar vervanging door volwaardige koolhydraten. De belangrijkste conclusies van de studie zijn:
- Het vervangen van 5% van de energie uit verzadigde of harde vetten door dezelfde hoeveelheid energie uit onverzadigde vetten leidt tot een beduidende verlaging van het risico op hart- en vaatziekten. Dat risico daalt met 25% bij vervanging door meervoudig onverzadigde vetzuren, of de omega 3- en 6-vetzuren, en met 15% bij vervanging door enkelvoudig onverzadigde vetzuren, die we onder meer terugvinden in olijfolie.
- Het vervangen van 5% van de energie uit verzadigde of harde vetten door dezelfde hoeveelheid energie uit volkoren graanproducten leidt eveneens tot een daling van het risico op hart- en vaatziekten met 9%.
Een gemakkelijk toepasbare aanbeveling om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen, bestaat erin harde smeer- en braadvetten zoals boter, kokosvet en harde margarines te vervangen door plantaardige oliën en zachte of vloeibare smeer- en braadvetten.
Het gehalte aan verzadigde en onverzadigde vetzuren staat op het etiket en kan helpen om te kiezen voor zachte of vloeibare smeer- en braadvetten die minder verzadigd en meer onverzadigd vet bevatten.
[1] Ipsos Omnibus, november 2015
[2] Saturated Fats Compared With Unsaturated Fats and Sources of Carbohydrates in Relation to Risk of Coronary Heart Disease, Yanping Li, PhD∗; Adela Hruby, PhD at all Journal Of The American College of Cardiology, 2015; 66; 1538-48; http://content.onlinejacc.org/article.aspx?articleID=2445322
3 Nurses’ Health Study, 1980 tot 2010
4 Health Professionals Follow-up Study, 1986 to 2010
Bron: S.A. Unilever Belgium N.V.
