Overgewicht wordt ook wel volksziekte nummer één genoemd in de westerse wereld. Andere benamingen voor overgewicht zijn:
- vetzucht,
- corpulentie,
- dikheid,
- zwaarlijvigheid,
- obesitas
- adipositas
Het betreft een medische aandoening die zich kenmerkt door de aanwezigheid van een heleboel opgehoopt lichaamsvet en de negatieve effecten die dit heeft op de gezondheid. Zo kan overgewicht bijvoorbeeld leiden tot een korte levensverwachting, al dan niet in combinatie met, meer gezondheidsklachten.
Wanneer is er sprake van overgewicht?
Op het moment dat de Body Mass Index (BMI) van iemand hoger is dan 30 kilogram per vierkante meter lichaamsmassa dan wordt deze persoon als obees aangeduid. Om de BMI te berekenen deel je het lichaamsgewicht in kilo’s door het kwadraat van de lichaamslengte in meters.
Oorzaken van overgewicht
In de meeste gevallen zal overgwicht het gevolg zijn van een combinatie van te veel, en/of ongezond (calorierijk) eten, te weinig lichaamsbeweging en een bepaalde erfelijke aanleg om dik te worden.
In bepaalde gevallen is de oorzaak echter vooral gelegen in de genen, hormonale aandoeningen, Medicijngebruik of een onderliggende psychische oorzaak. De opvatting dat bepaalde mensen met overgewicht weinig eten en toch aankomen door een minder snelle stofwisseling wordt maar door weinig bewijs gestaafd. Over het algemeen zal iemand met overgewicht namelijk meer energie verbruiken dan slanke personen. Het zware lichaam vraag immers om meer energie om in stand te kunnen blijven.
Behandelen van overgewicht
Door een aangepast te volgen en voldoende lichaamsbeweging te nemen zal overgewicht in de meeste gevallen behandeld kunnen worden. Zo kun je bijvoorbeeld de kwaliteit van het eten verbeteren door meer energiearm voedsel (met minder suikers en vetten) en meer voedingsvezels te op het menu te zetten.
Het effect van genoeg lichaamsbeweging en een dieet kun je desgewenst verhogen door anit-obese te gebruiken (deze remmen de eetlust en/of de opname van vetten). Wanneer al deze factoren onvoldoende, zelfs helemaal geen, effect hebben dan kan een maagballon wellicht uitkomst bieden bij het verliezen van lichaamsgewicht. Verder bestaat er de mogelijkheid om de inhoud van je maag te laten verkleinen en/of de darm korter te maken door middel van een operatieve ingreep. Er zal door een dergelijke ingreep eerder een voldaan gevoel ontstaan en je bent tevens minder goed in staat om voedingsstoffen uit de voeding op te nemen.
Gevolgen van overgewicht
Door het hebben van overgewicht zul je de kans vergroten op het ontwikkelen van diverse ziekten, in het bijzonder de volgende ziekten zullen vaker voorkomen bij mensen die te zwaar zijn.
- diabetes,
- astma,
- artrose,
- bepaalde kankersoorten,
- obstructieve slaapapneu,
- hart- en vaataandoeningen
Over heel de wereld is overgewicht één van de meest voorname doodsoorzaken die vermeden kunnen worden. Toch zijn er steeds meer kinderen en volwassenen die met dit probleem te maken krijgen. Door de autoriteiten wordt overgewicht dan ook gezien als één van de meest ernstige bedreigingen voor de volksgezondheid. In tegenstelling tot in het verleden wordt overgewicht niet meer gezien als een teken van rijkdom en vruchtbaarheid maar eerder van een levensbedreigend probleem.
Overgewicht bij kinderen
Bij een kind zal een gezond gewicht worden bepaald door een aantal factoren, zoals leeftijd en geslacht. Overgewicht bij een kind of een puber zal dan ook niet met een absoluut getal weer worden gegeven. Hiervoor wordt wel de verhouding gebruikt tot een historisch normale groep.
Kinderen en pubers hebben de laatste decennia steeds meer te maken gekregen met overgewicht. De oorzaken hiervan zijn onder andere:
- veranderde voedingspatronen met meer suikers en vetten,
- minder lichaamsbeweging door onder andere door veelvuldig gebruik van computers, computerspelletjes en televisie,
- de enorme beschikbaarheid van, vooral ongezond, voedsel,
- ongezonde dranken- en voedingsreclames die zich richten op jonge mensen,
- het toegenomen aanbod aan speciale producten voor kinderen en jongeren (doe vaak extra zoet zijn gemaakt).
Gelukkig gaan steeds meer mensen inzien dat overgewicht bij kinderen bestreden, en voorkomen, dient te worden. Al op jonge leeftijd zal, onder andere door het consultatiebureau, worden gecontroleerd of baby’s en kinderen niet te zwaar worden. Ouders krijgen bovendien meer advies over het gezond kunnen voeden van hun kroost en worden aangemoedigd kinderen meer te laten bewegen.
Maar ook de kinderen zelf krijgen, uit steeds meer hoeken, informatie aangereikt over gezond eten en voldoende bewegen. Zo hebben verschillende overheden al programma’s opgezet die het voor kinderen, en de portemonnee van hun ouders, aantrekkelijk moeten maken om aan een sport te gaan doen. Daarnaast worden op plaatsen waar veel kinderen samenkomen steeds vaker ongezonde snacks verbannen. Hierbij kun je onder andere denken aan de snoep- en frisdrankautomaten in school- en sportkantines die worden vervangen door gezonde snacks en fruit.
