Lintwormen zijn parasieten die bij mensen en dieren voorkomen. De wormen hebben een zogehete gastheer nodig om te kunnen overleven en worden daarom parasieten genoemd. Ze hechten hun kop vast in de darmwand van hun gastheer en leven van de darminhoud. Ze zijn veelal geel en wit van kleur en zijn lichaam is verdeeld in verschillende stukken die proglottiden worden genoemd. En, zoals de naam natuurlijk al zegt, zijn ze lintvormig.
Elke keer als de lintworm groeit maakt de worm nieuwe proglottiden aan. Een volwassen lintworm kan soms wel 10 meter lang worden en wel 25 jaar oud. Er zijn zelfs gevallen van lintwormen bekend, waarbij een lintworm een lengte van 30 meter in een menselijke darm is gevonden. Je kan een lintworm krijgen als je ongaar of rauw vlees eet waar de eitjes van een lintworm in zitten. Naast het eten van ongaar of rauw vlees kan je ook lintwormen krijgen bij het eten van ongewassen groenten. Dit gevaar geldt voornamelijk in landen waar geen goede hygiëne is en zeker in de zomermaanden neemt de kans op besmetting toe.
Hoe kun je besmet raken?
Je kunt besmet raken met een lintworm wanneer je de eitjes inslikt die deze lintworm gelegd heeft. Deze eitjes komen met name voor in rauw vlees (denk bijvoorbeeld aan een broodje met filet americain) of vlees wat niet gegaard is. Omdat het vlees in de slachthuizen in België gecontroleerd wordt, komen lintwormen in België bijna niet voor. Ook in Nederland bijvoorbeeld wordt dit goed gecontroleerd. Wel hoor je vaak dat mensen in het buitenland besmet worden met een lintworm.
Soorten lintwormen
Er zijn twee soorten lintwormen die bij de mens voorkomen;
- de varkenslintworm
- en de runderlintworm
De varkenslintworm komt voor bij varkens en bij mensen. In het westen komt de varkenslintworm nauwelijks voor, vanwege de goede hygiëne op het gebied van voedsel. Het vlees in de westerse slachthuizen wordt altijd goed gecontroleerd, waardoor de kans dat je vlees eet met eitjes van een lintworm erin erg klein is. Toch bestaat er de kans dat je een varkenslintworm krijg als je in het buitenland ongaar of rauw vlees hebt gegeten.
De runderlintworm komt vaker voor in westerse landen. Deze parasiet is meestal in rundvlees te vinden en wordt daarom ook de runderlintworm genoemd. De runderlintworm is anders dan andere lintwormen, omdat deze zich niet vastzet met een soort haken, maar met zuignappen. De lintworm kan in het vee terecht komen als de beesten grazen op een weiland dat wordt besproeid met rioolwater.
Hoe ontstaat een lintworm infectie?
Wanneer het eitje van een lintworm in je darmen terecht komt, kan het daar uitgroeien tot een lintworm die maar liefst twee meter lang kan worden. De lintworm vormt kleine, nieuwe segmenten aan zijn achterkant, dit is de reden dat een lintworm zo lang kan worden. De lintworm voedt zichzelf met alles wat zich in je darmen bevindt. Het wordt daarom ook wel een parasiet genoemd; de lintworm heeft een gastheer (in dit geval de mens) nodig om te overleven. Terwijl de kop van de lintworm zich vastzet in je darmwand, breken van de achterkant juist stukjes af. Deze stukjes, die vaak witgeel van kleur zijn, vindt je dan terug in je ontlasting.
Lintworm Symptomen
Wanneer weet je of je last hebt van lintwormen? Meestal ervaar je geen noemenswaardige klachten als je last van runderlintwormen hebt. Zeker in het beginstadium zal je weinig van de lintworm in je darmen merken. De runderlintworm zet zijn kop vast in de darmwand en er vallen steeds stukjes van de achterkant van de lintworm af. Deze witte stukjes kan je terugvinden in je ontlasting.
Verder kan je last hebben van buikpijn, vermoeidheid, misselijkheid en winderigheid. Bij varkenslintwormen kan je weer andere klachten ervaren. Omdat deze lintwormen kunnen uitgroeien tot cysten kan je hevige tot zware pijnen ervaren. Ook kan je last krijgen van spierpijn, hoofdpijn of koorts. Neem bij twijfel contact op met je arts bij de volgende symptomen:
- Witte stukjes in ontlasting
- Buikpijn
- Vermoeidheid
- Misselijkheid
- Winderigheid
- Spierpijn
- Hoofdpijn
- Koorts
Wat kunnen de oorzaken zijn van een lintworm?
Als je besmet bent met een lintworminfectie kunnen hiervoor een aantal oorzaken zijn:
- Het eten van rauw vlees (rund,- of varkensvlees) of ongare zoetwatervis wat lintwormcysten bevat;
- Het kan voorkomen dat je bis hebt gegeten uit water waarin onzuiver rioolwater gespuid is;
- Slechte hygiënische omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je besmet raakt met een lintworminfectie.
Behandeling van lintwormen
Ervaar je klachten waaruit blijkt dat je misschien last hebt van lintwormen dan kan de huisarts je ontlasting laten onderzoeken. Tref je zelf al stukjes lintworm aan in je ontlasting? Dan kan er meteen worden gestart met de behandeling. De worm zal nooit uit zichzelf verdwijnen, omdat hij zijn kop heeft vastgezet in de darmwand.
Er zijn speciale wormdodende middelen die de huisarts kan voorschrijven om de lintwormen te verwijderen. Dit zijn veelal tabletten, waarvan volwassenen en oudere kinderen er vier dienen te slikken, kinderen tot zes jaar twee en kinderen tot twee jaar één. Meestal is één kuur voldoende, maar soms blijft de kop zitten en groeit de lintworm weer aan. Nadat de ontlasting weer is onderzocht, krijg je in dat geval nog een kuur waarna de lintworm geheel moet verdwijnen.
Wanneer je besmet bent met een lintworm infectie moet iedereen in het gezin behandeld worden, ook de mensen die geen symptomen hebben. Het komt namelijk erg vaak voor dat mensen wel besmet zijn, maar geen symptomen hebben. Toch geven ze eitjes door die andere mensen weer kunnen infecteren. Iedereen in het gezin moet dus behandeld worden. Allereerst is het belangrijk dat je medicatie voorgeschreven krijgt die de eitjes in je darmen doodt. Daarnaast moeten er hygiënische maatregelen getroffen worden die ervoor zorgen dat de eitjes rond je anus en in je huis gedood en verwijderd worden.
Soorten medicatie
Je kunt een recept laten voorschrijven bij de huisarts, maar medicatie bij een lintworm kun je ook gewoon bij de apotheek halen. De meest gebruikte medicijnen zijn mebendazol en piperazine. Mebendazol is te gebruiken door iedereen die ouder is dan 6 maanden. Alle gezinsleden nemen op hetzelfde moment een dosis van deze medicatie om zo de wormen te doden. Twee weken na de eerste dosis kun je nog een dosis nemen, als de infectie dan nog niet verdwenen is. Piperazine kan ook gebruikt worden als alternatief. Dit middel kan gebruikt worden bij iedereen ouder dan drie maanden.
Beter voorkomen dan genezen
Goede hygiëne is uitermate belangrijk om te voorkomen dat je lintwormen krijg. Zorg er altijd voor dat het vlees goed doorbakken is. Zeker tijdens het barbecueën wordt er wel eens luchtig over gedaan, maar ook dan moet je geen rood vlees eten. Ook het eten van rauw vlees, zoals filet american wordt afgeraden. Groenten moeten altijd goed gewassen worden met schoon water, omdat de mest die gebruikt wordt bij het telen van de groenten besmet kan zijn met de eitjes van lintwormen.
Zorgen voor hygiënemaatregelen
Het is niet alleen belangrijk om de worm in je darmen te doden, ook de eitjes die rondom de anus gelegd zijn moeten gedood worden. Dit lukt niet met de medicatie. Eitjes van de lintworm kunnen buiten het lichaam twee weken overleven, je vindt ze terug in je beddengoed en bijvoorbeeld je ondergoed. Hygiëne maatregelen zijn in dit geval erg belangrijk, er moet voorkomen worden dat de eitjes alsnog worden doorgeslikt.
- Zorg ervoor dat je al je beddengoed, handdoeken en knuffels goed wast. Dit kan gewoon op een normale temperatuur, mits het wasgoed goed gespoeld kan worden;
- Zorg ervoor dat je hele huis goed gestofzuigd en nat schoongemaakt is. Schoonmaakartikelen moeten na gebruik weggegooid worden. Slaapkamers zijn hier het belangrijkste. Ook matrassen moeten gestofzuigd worden.
- De badkamer moet grondig schoongemaakt worden. Doe dit met een natte doek en was deze doek regelmatig in heet water. Gooi de doek weg na gebruik.
Nazorgmaatregelen
Nadat het hele huis grondig is gereinigd moeten alle gezinsleden vervolgens twee weken lang goed sluitend ondergoed in bed dragen. Dit dient elke ochtend verwisseld te worden. Je kunt het beste elke ochtend in bad gaan, als dit niet mogelijk is zorg er dan voor dat je de huid rondom de anus goed wast. Dit is om van de eitjes af te komen die ’s nachts gelegd zijn. Doe dit dus direct na het opstaan. Ook moet je ervoor zorgen dat je elke dag je nachtkleding wast of een schoon exemplaar aantrekt.
In landen waar het minder goed gesteld is met de hygiëne moet je ook goed oppassen met het eten van vlees en groenten. Verder is persoonlijke hygiëne ook belangrijk. Was altijd je handen na een toiletbezoek, voor het bereiden van gerechten en na het aaien van dieren. Zo verklein je de kans op lintwormen.
