Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Geelzucht

Geelzucht is geen ziekte of aandoening op zich maar een symptoom dat in de medische wereld ook wel icterus wordt genoemd. In een groot aantal gevallen wijst geelzucht naar een aandoening of ziekte van je lever, galwegen of galblaas.

De werking van je lever, galwegen en galblaas

Je lever is een vrij groot orgaan, dat rechtsboven in je buik ligt. In je lever wordt de galvloeistof aangemaakt die uiteindelijk via je galwegen in je galblaas belandt. Zodra vet voedsel je maag verlaat, zal je galblaas een signaal ontvangen om samen te trekken zodat gal aan je dunne darm wordt afgegeven. In je dunne darm is gal nodig bij de vertering van vetten.

Je galblaas is een klein zakje in de vorm van een peer waar tijdelijk gal in opgeslagen wordt. De galblaas ligt eveneens rechtsboven in je buik tegen de voorzijde van je lever.

Wat is geelzucht?

Een heleboel mensen denken nog altijd (onterecht) dat geelzucht een ziekte of aandoening is. Geelzucht is echter een symptoom dat bij uiteenlopende aandoeningen van je lever, je galblaas en/of je galwegen zich manifesteert.

Het fenomeen geelzucht betekent dan ook dat je huid en/of oogwit geel gaan zien.  In het verleden werd hepatitis A (een virale ontsteking van je lever) in de volksmond ook met de term geelzucht aangeduid. Indien een volwassene hepatitis A had dan kreeg deze immers dikwijls te maken met geelzucht.

Geelzucht bij baby’s

Geelzucht is een symptoom dat ook vaak bij pasgeborenen voorkomt. Doorgaans is deze vorm van geelzucht onschuldig. De lever van een pasgeboren baby kan namelijk nog niet in alle gevallen bilirubine uit het bloed filteren en verwerken. De geelzucht wordt bij een baby vrijwel altijd binnen een paar dagen minder. Het kan helpen om de baby (in een wieg of box) bij een raam te plaatsen. Zonlicht kan geelzucht namelijk vaak laten verminderen. Voorkom echter dat het kleintje direct in het zonlicht verblijft. Zo voorkom je dat de lichte babyhuid zal verbranden.

In bepaalde gevallen zal de geelzucht aanwezig blijven. Kinderen die borstvoeding krijgen hebben hier echter vaker mee te maken dan kinderen die flesvoeding drinken. Maar ook nu heb je meestal te maken met een onschuldig fenomeen. Wanneer een kleintje verder geen klachten heeft, is er weinig reden tot bezorgdheid. Indien geelzucht echter aan blijft houden is het raadzaam je huisarts om advies te vragen. Er kan bijvoorbeeld een beetje bloed van de baby worden onderzocht op de werking van de lever Indien de geelzucht niet verdwijnt en bovendien nog andere klachten aanwezig zijn (zoals een ontkleurde ontlasting en/of donker gekleurde urine), dan is het essentieel om de hulp van je huisarts in te roepen. Bepaalde bloedwaarden kunnen leveraandoeningen en een afgenomen galafvoer aan het licht brengen.

Oorzaken van geelzucht

Geelzucht is een gevolg van een te hoog bilirubineconcentratie in je bloed. Bilirubine is een restant dat de overblijft bij de afbraak van hemoglobine (dit is de rode bloedkleurstof) uit de rode bloedcellen. Je lever neemt de bilirubine op uit je bloed. De lever heeft tot taak de bilirubine om te vormen en de ontstane galkleurstof samen met de galvloeistof naar de galblaas af te voeren. Na de opslag in je galblaas zal de gal in je dunne darm terechtkomen en samen met je ontlasting uit worden gescheiden. Bilirubine is intens geel van kleur waardoor lijders aan geelzucht, dus met een verhoogde bilirubineconcentratie in het bloed, geel gaan zien.

Geelzucht bij overige aandoeningen

Er zijn een groot aantal uiteenlopende aandoeningen die een verhoogd bilirubineconcentratie gehalte in je bloed, en dus geelzucht, tot gevolg kunnen hebben. Dikwijls is de afvoer van gal verminderd, zoals door een vernauwde galweg, een aanwezige tumor of een galsteen. Bij een aantal andere aandoeningen, bijvoorbeeld in het geval van het syndroom van Gilbert, zal bilirubine in de lever niet goed om worden gezet waardoor de concentratie van deze stof hoger wordt.

Symptomen bij geelzucht

Typisch voor geelzucht is de gelige verkleuring van je huid en je oogwit. De oorzaak van de geelzucht zal bepalend zijn voor de klachten die verder kunnen optreden zoals ontlasting die ontkleurd is, urine die aanzienlijk donkerder is van kleur en jeuk.

Het stellen van de diagnose

Bloedonderzoek kan een de concentratie bilirubine in het bloed bepalen. Indien deze waarde te hoog is dan kan dat duiden opeen aandoening aan je aanwijzing zijn lever, je galblaas en/of je galwegen. Verder worden overige fysieke klachten en andere leverwaarden in het bloed bepaald. Ook kan er worden besloten om nader onderzoek te verrichten om de diagnose te kunnen bevestigen.

Behandelen van geelzucht

Het behandelen van geelzucht hangt af van de aandoening die verantwoordelijk is voor het ontstaan van de geelzucht. Bij bepaalde onschuldige aandoeningen die geelzucht tot gevolg hebben, hoeft (en kan) er dikwijls niet worden behandeld.