Etalagebenen is een term die vaak door leken wordt gebruikt om claudicatio intermittens aan te duiden. De term refereert naar een kenmerkend symptoom dan hoort bij de diagnose perifeer arterieel vaatlijden (PAV) en verwijst naar het vaak stilstaan voor etalages door iemand die pijn in de benen krijgt tijdens het lopen doordat er sprake is van een vernauwing, of zelfs een afsluiting, van een slagader die naar de benen loopt, of die zich in de benen bevindt.
Oorzaak van etalgebenen
De oorzaak van een dergelijke de vernauwing, of afsluiting, is in haast alle gevallen het gevolg van de afzetting van vet op, en de verkalking (atherosclerose) van, de slagaderwand. De belangrijkste oorzaken van etalagebenen zijn:
- Roken,
- Diabetes.
Dit wil overigens niet zeggen dat wanneer je nooit gerookt hebt je ook nooit etalagebenen kunt krijgen. Op het moment dat je loopt hebben de spieren in je benen meer zuurstof, en dus meer bloed, nodig. Indien er een gebrek is aan zuurstof dan zullen de spieren in je benen gaan verzuren met een krampende pijn tot gevolg.
Symptomen van etalagebenen
Een erg kenmerkend symptoom bij etalagebenen is pijn in je benen nadat je een stukje hebt gelopen. Na een korte rust (door bijvoorbeeld een poosje voor een etalage stil te staan) zal de pijn weer een beetje afnemen en kun je je weg weer vervolgen. De afstand die je, met etalagebenen, nog kunt lopen zonder pijn te krijgen, zal in de praktijk de maatstaf blijken te zijn van de ernst van de aandoening.
De locatie waar de pijn ontstaat, zegt vaak iets over de plek waar de vernauwing zich bevindt (in de regel zit deze een aardig stuk erboven). In het meest erge geval heb je eveneens pijn tijdens rust. In dat geval zijn je bloedvaten zo ernstig vernauwd dat de bloedvoorziening naar de beenspieren en de huid zelfs in rust niet toereikend meer is.
Het stellen van de diagnose
Om te beginnen kan worden onderzocht of in je knieholte en aan de zijkant van je enkel nog pulsaties van het bloed voelbaar zijn. Pas dan kan de ernst van de aandoening in worden geschat aan de hand van een zogenaamde enkel-armindex. Bij deze index wordt de bloeddrukwaarde aan de enkel door de bloedwaarde aan de pols gedeeld. Op het moment dat de uitkomst tussen de 0,4 en 0,9 ligt is er erg waarschijnlijk sprake van perifeer arterieel vaatlijden. Indien de waarde beneden de 0,4 uitkomt dan kan er zelfs worden gesproken van zeer ernstige ischemie van de benen, deze kan samengaan met necrose, ofwel gangreen.
Behandelen van etalagebenen
Leefmaatregelen
- Niet roken (anders nemen de klachten snel toe en operaties om de klachten te verhelpen zijn dan zinloos),
- Gezond eten eventueel met een zout- en vetarm dieet (zeker na een infarct of bij een verhoogde kans op cardiovasculaire aandoeningen)
- Genoeg lichaamsbeweging.
- Met een intensieve looptraining kunnen de klachten minder worden of zelfs helemaal verdwijnen.
Dotteren
Dotteren is een behandeling waarbij het vernauwde bloedvat lokaal op worden gerekt zodat de doorbloeding weer verbetert. Vaak zal een dergelijke behandeling poliklinisch uit worden gevoerd, maar altijd wordt vooraf worden gegaan door een specifiek vooronderzoek (angiografie) waarbij eveneens meteen gedotterd kan worden en/of een stent in het aangedane bloedvat worden ingebracht in het bloedvat.
Opertatief ingrijpen
Dit zal alleen in ernstige gevallen worden toegepast of wanneer de andere behandelingsmethoden niet het gewenste effect hebben. De meest gebruikte operatiemethode is het aanbrengen van een bypass, ofwel omleiding. Bij deze behandeling zal een goed bloedvat uit het eigen lichaam, of een synthetische variant, worden gebruikt. In zeer ernstige gevallen kan een nieuwe aortabroekprothese nodig zijn. Deze prothese vervangt het onderste gedeelte van de aorta met de splitsing in de twee grote beenvaten. Na een operatie zul je echter meestal antistollingsmiddelen moeten blijven gebruiken om de kans op trombose zo klein mogelijk te maken.
