Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Burn-out

Burn-out is een term uit de psychologie die gebruikt wordt om het verschijnsel aan te duiden waarbij je volledig op bent gebrand. Als je last hebt van een burn-out dan kun je dikwijls niet eens meer de meest eenvoudige taken uitvoeren, of bijvoorbeeld een trap oplopen zonder totaal uitgeput te zijn. Voor veel mensen is dergelijke ervaring doorgaans emotioneel erg heftig. Je hebt dan immers opeens last van:

  • een enorm energiegebrek,
  • een gebrek aan concentratie,
  • een gebrek aan zingeving.

Ook voor de meeste buitenstaanders zal het lastig zijn om te begrijpen, juist omdat de betreffende persoon voorheen in de regel erg veel energie had, opgewekt was en normaal gesproken nog een extra tandje bijzette wanneer er een grote prestatie verricht moest worden. Het is echter niet terecht dat een burn-out gebagatelliseerd wordt. Wanneer de klachten ernstig worden verwaarloosd dan kan dit zelfs verstrekkende gevolgen hebben, zoals:

  • een psychose,
  • hartfalen,
  • suïcide (zelfmoord).

Symptomen van een burn-out

Een burn-out bestaat, volgens deskundigen op dit gebied, uit drie samenhangende symptomen:

  • je bent uitgeput, ofwel extreem vermoeid,
  • je bent cynisch: je neem afstand van je werk, of van je collega’s,
  • je zelfbeeld is verlaagd als het je eigen competenties betreft.

In een heleboel gevallen zal ook een verminderde cognitieve vaardigheid als één van de symptomen van een burn-out genoemd worden. Een burn-out is overigens anders dan een depressie: bij een burn-out is er op de eerste plaats sprake van een energiestoornis, terwijl bij een depressie gesproken dient te worden van een stemmingsstoornis. Bij depressie is er altijd sprake van anhedonia, ofwel je niet meer op iets kunnen verheugen.

Ontstaan van een burn-out

Deskundigen veronderstellen dat een burn-out het gevolg kan zijn van een langdurige blootstelling aan een overmatige dosis stress (zowel privé als op het werk). Deze situatie zal uiteindelijk tot lichamelijke, emotionele en geestelijke uitputting leiden en in het bijzonder een risico zijn voor de gevoeligere personen die bovendien een meer dan gemiddeld verantwoordelijkheidsgevoel hebben en neigen naar perfectie.

Risicogroepen van een burn-out

Niet in alle beroepsgroepen lijkt er een even grote kans op een burn-out te bestaan. Een aantal beroepsgeroepen die als extra gevoelig worden beschouwd voor het ontstaan van een burn-out zijn onder andere:

  • de gezondheidszorg (in het bijzonder huis- en tandartsen),
  • het onderwijs.

Door het ontbreken van cijfers kan er echter moeilijk aan worden gegeven of dit ook werkelijk het geval is. Het is dus niet eenvoudig om algemene risicogroepen aan te wijzen.

Oorzaken van een burn-out

Hoewel er de laatste decennia een heleboel wetenschappelijk onderzoek naar burn-out gedaan is, is er nog niet veel duidelijk geworden over de oorzaken ervan. Toch kunnen er een aantal oorzaken worden genoemd die waarschijnlijk bijdragen aan het ontstaan van een burn-out:

  • een chronisch teveel aan inspanning samen met te weinig herstelmogelijkheden,
  • overdreven plichtsgetrouw zijn,
  • perfectionisme,
  • werkverslaving.

Dit wil echter niet zeggen dat je altijd als je hard werkt ook een burn-out ontwikkelt. Wel neemt de kans toe als je naast hard werken ook niet voldoende herstelt en niet voldoende plezier hebt in je werk. Biochemische factoren mogen echter niet worden onderschat als het gaat om de invloed die deze hebben bij het ontstaan van een burn-out. Vooral stoornissen in de neurotransmitters van de hersenen spelen waarschijnlijk een belangrijke rol hoewel hier tot op de dag van vandaag nog geen overtuigend wetenschappelijk bewijs voor is geleverd.

Behandelen van een burn-out

Vandaag de dag kan een burn-out met succes worden behandeld door middel van korte (12 tot15 wekelijkse) therapiesessies. Gedurende deze therapie zal worden onderzocht welke factoren een bijdrage hebben geleverd aan het ontstaan van de klachten; zoals het hebben van zogeheten disfunctionele gedachten. Hierbij kun je denken aan:

  • wanneer ik niet hard werk dan wordt ik niet aardig gevonden,
  • wanneer ik niet hard werk dan ben ik niet competent,
  • wanneer ik niet hard werk krijg ik geen promotie,
  • wanneer ik niet hard werk dan word ik ontslagen.

Dit soort gedachten zal vervolgens aan worden gepakt en zullen de risicofactoren op het werk in kaart worden gebracht. Zo zal onder andere worden gekeken of je:

  • hard moet werken,
  • te vaak of te veel moet overwerken,
  • werksfeer wel prettig is.

Op punten waar dit nodig is, zal geprobeerd worden aanpassingen aan te brengen. Daarnaast is het streven om je weer zo snel mogelijk aan het werk te laten gaan, bij voorkeur al tijdens de behandeling. Een behandeling die ervoor zorgt dat een paar maanden thuis bent om op adem te komen, blijkt in de praktijk helemaal niet effectief te zijn. Een positief effect van een burn-out is dat in de praktijk vaak een carrièreomslag volgt nadat je gaat bekijken wat je nu werkelijk graag wilt tijdens je werk.