Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Buikvliesontsteking

Een buikvliesontsteking wordt in het medisch jargon ook vaak peritonitis genoemd en is een ontsteking van het buikvlies (peritoneum). Een dergelijke ontsteking is in de regel veroorzaakt door een infectie en dient in nagenoeg altijd als een ernstige, tot zeer ernstige, situatie te worden beschouwd die in het gros van de gevallen een operatieve ingreep vergt.

Wat is het buikvlies?

Het buikvlies is een dun, doorzichtig vlies dat normaliter alle buikorganen en de wanden aan de binnenkant van de buikholte bedekt. Buikvliesontsteking is vaak het gevolg van een infectiehaard die zich in een orgaan in de buikholte bevindt.

Infectiehaarden die frequent voorkomen zijn perforaties van:

  • de maag,
  • de darm,
  • de appendix (wormvormig aanhangsel van de blindedarm),
  • de galblaas.

Het buikvlies is in de regel wonderlijk goed bestand tegen allerlei infecties. Een buikvliesontsteking zal zich meestal dan ook niet verder uitbreiden als de verontreiniging niet aan blijft houden. In een heleboel gevallen is dit wel het geval bij een geperforeerd orgaan. In een dergelijke situatie zal een operatieve ingreep noodzakelijk zijn om infectiehaard te lijf te gaan en de ontsteking te kunnen bestrijden.

Pelvic inflammatory disease

Pelvic inflammatory disease, vaak afgekort tot PID, is een ontsteking aan het kleine bekken die bij seksueel actieve vrouwen zo nu en dan buikvliesontsteking kan veroorzaken. Het betreft dan een infectie van de baarmoeder en de eileiders, die het gevolg is van uiteenlopende bacteriële infecties, zoals bij de seksueel overdraagbare aandoeningen gonorroe en chlamydia, die zich vervolgens uitbreidt in de richting van de buikholte.

Oorzaken van een buikvliesontsteking

Naast alle eerder genoemde oorzaken kan een buikvliesontsteking echter ook na een operatieve ingreep ontstaan. Tijdens een operatie kunnen namelijk buikorganen beschadigd raken. Hierbij kun je onder andere denken aan schade aan de galblaas, de urineleider of de darmen. Hierdoor kunnen er lekkages ontstaan en prikkelende sappen en/of bacteriën in de buikholte terechtkomen. Dit soort lekkage komt eveneens voor bij operaties waarbij twee darmdelen aaneen gemaakt moeten worden, nadat bijvoorbeeld de darm deels operatief weg is genomen.

Bij een bepaalde behandeling van nierinsufficiëntie (peritoneale dialyse) kan vrij gemakkelijk een buikvliesontsteking ontstaan. Hierbij dringt meestal een infectie binnen via de, in de buikholte geplaatste, drains. Vaak vergt deze vorm van buikvliesontsteking geen operatief ingrijpen maar kan deze met antibiotica in het spoelvocht worden bestreden.

Buikvliesontsteking kan ook door een irritatie worden veroorzaakt, zonder dat er sprake is van een infectie. Panceatitis (alvleesklierontsteking) kan onder andere aanleiding geven tot een buikvliesontsteking, net zoals het poeder dat aanwezig is op chirurgische handschoenen, zogenaamd vrij bloed in de buikholte of een lekkage van gal.

Behandelen van een buikvliesontsteking

In de meeste gevallen zal meteen over worden gegaan tot het uitvoeren van een operatief onderzoek, zeker wanneer er mogelijk sprake is van blindedarmontsteking, een geperforeerd maagzweer of een ontstoken divertikel. Er dient, bij een vermoeden van een dergelijke situatie, met spoed medische hulp ingeschakeld te worden. Wanneer de juiste behandeling namelijk niet snel wordt uitgevoerd, of zelfs helemaal uitblijft, dan is de patiënt in kwestie in een heleboel gevallen ten dode opgeschreven.

Over het algemeen zal het niet nodig zijn om een spoedoperatie uit te voeren als er sprake is van alvleesklierontsteking of van de pelvic inflammatory disease (PID) bij een vrouw. Er zal echter wel direct antibiotica toe worden gediend, meestal zijn dit een paar verschillende antibiotica in één keer. Soms zal er eveneens een slangetje via de neus in de maag of de darm worden gebracht om zo vocht en gas af te voeren. Verder kan er een infuus aan worden gelegd waarlangs vocht en elektrolyten toe worden gediend om eventuele verliezen van deze stoffen te compenseren.