Bloedvergiftiging, ofwel sepsis, is een ernstig, in bepaalde gevallen zelfs dodelijk ziekte, die vaak het gevolg is van een bacteriële infectie, de toxinen, die deze ziekteverwekkers produceren. Een bloedvergiftiging is een reactie op een ontsteking van je lichaam op een infectie.
Oorzaken van een bloedvergiftiging
Bacteriën kunnen in je bloedbaan terechtkomen door:
- een ontstoken wond,
- een infectie van een orgaansysteem, zoals een huid-, een blaas- of een longontsteking.
Voorname gevolgen van die ontstekingsreactie zijn onder andere:
- een daling van je bloeddruk,
- een verhoogde lichaamstemperatuur (koorts),
- een versnelde hartslag,
Deze drie gevolgen wordt ook wel een warme shock genoemd.
Bij een bloedvergiftiging staat eveneens een verminderde doorbloeding van je organen centraal. Als gevolg hiervan zal de zuurstoftoevoer en -opname verslechteren. Door een tekort aan zuurstof kunnen je organen echter wel schade oplopen. Op het moment dat er meerdere organen beschadigd zijn geraakt door een zuurstoftekort dan wordt er ook wel gesproken van multi-orgaanfalen (ofwel MOF. In bepaalde gevallen zal de beschadiging maar tijdelijk zijn, voornamelijk wanneer er op tijd in wordt gegrepen en de zuurstoftoevoer snel weer hersteld wordt. Organen kunnen echter ook blijvende schade oplopen en dat zou uiteindelijk zelfs de dood tot gevolg kunnen hebben.
Gevoeligheid voor bloedvergiftiging
Op elke leeftijd kun je te maken krijgen met een bloedvergiftiging. Maar erg jonge kinderen, erg oude mensen en personen met een minder goed werkend afweersysteem lopen, net zoals bij een groot aantal andere ziektes en aandoening, meer risico.
Een bekend, en tevens een levensbedreigend, voorbeeld van een bloedvergiftiging is meningococcensepsis. Deze vorm van bloedvergiftiging die veroorzaakt wordt door een bacterie. Als gevolg van een dergelijke vorm van bloedvergiftiging kan echter ook hersenvliesontsteking (ofwel meningitis) ontstaan. De ziekte kan een erg snel verloop hebben, zelfs zo snel dat je leven niet meer te redden si als de diagnose wordt gesteld.
Symptomen van een bloedvergiftiging
Om de gevolgen van een bloedvergiftiging te kunnen beperken, en in bepaalde gevallen zelfs het leven van de patiënt in kwestie te kunnen redden, is het zaak de symptomen zo snel mogelijk te herkennen. Als je lijdt aan een bloedvergiftiging dan zul je te maken krijgen met:
- een erg hoge lichaamstemperatuur (zeer hoge koorts),
- koude rillingen,
- een versnelde hartslag (tachycardie),
- een versnelde ademhaling (tachypnoe),
- een verlaagde bloeddruk (hypotensie),
- verwardheid,
- een verminderde productie van urine,
- in het begin heb je te maken met petechiën (kleine bloedingen in de huid),
- later purpura (bloedingen in de huid die zich soms snel uitbreiden),
- vochtophopingen in het lichaam (oedeem),
- in je bloedstroom ontstaan klein bloedstolsels en kleine bloedvaten kunnen daardoor verstopt raken (diffuse intravasale stolling).
Het stellen van de diagnose
De diagnose kan worden bevestigd door het uitvoeren van bloedonderzoek. Indien er namelijk bacteriën, of andere micro-organismen, in je bloed aan worden getroffen dan kan er soms gesproken worden van een bloedvergiftiging. Uiteraard kan er ook onderzoek worden gedaan naar de aanwezigheid van deze ziekteverwekkers in andere, normaliter steriele, lichaamssappen.
Risicogroepen voor bloedvergiftiging
Bij de meeste gezonde mensen zal een ziekteverwekker door het afweersysteem van het lichaam aan worden gevallen en geëlimineerd worden. Helaas zijn er een aantal risicogroepen waarbij ziekteverwekkers gemakkelijker hun slag kunnen slaan, en bijvoorbeeld een bloedvergiftiging kunnen veroorzaken. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- Mensen die lijden aan kanker, en in het bijzonder wanneer zij chemotherapie hebben ondergaan,
- Mensen die op leeftijd zijn en doorgaans een verslechterde afweer hebben.
- Kinderen die jonger zijn dan vier jaar.
- Mensen die onlangs een operatieve ingreep hebben ondergaan.
- Mensen die een verminderde afweer hebben, bijvoorbeeld als gevolg van:
- aids,
- het gebruik van medicijnen die de afweer van je lichaam onderdrukken.
Behandelen van een bloedvergiftiging
Als je een bloedvergiftiging hebt dan dien je met spoed te worden behandeld. Deze behandeling zal in een heleboel gevallen op een intensive care-afdeling van een ziekenhuis uit worden gevoerd. In de regel zal een behandeling op zijn gebouwd uit meerdere componenten:
- het toedienen van antibiotica, om de bacteriën te elimineren;
- het toedienen van veel extra vocht om de doorbloeding van organen op een goed niveau te houden;
- het toedienen van sterk werkende geneesmiddelen die de bloedstroom dienen te verbeteren.
- in veel gevallen zal er kunstmatige beademing in worden gezet omdat er sprake is van aantasting van de longen en/of de ademhalingskracht niet voldoende blijkt te zijn,
- in sommige gevallen is een operatieve ingreep noodzakelijk om de ontstekingshaard weg te nemen.
Overlijden als gevolg van een bloedvergiftiging komt in landen met een moderne gezondheidszorg, en uiteraard de aanwezigheid van moderne ingerichte intensive care afdelingen, komt in circa 30 tot 40 procent van alle gevallen voor.
