Er kan worden gesproken van bloedarmoede op het moment dat er te weinig rode bloedcellen in je bloed aanwezig zijn of wanneer deze cellen niet goed werken. In je rode bloedcellen zit een stof die verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof door je lichaam: hemoglobine (Hb).
Op het ogenblik dat je zwanger bent, zal het Hemoglobinegehalte in de regel een beetje verlaagd zijn. In de dertigste zwangerschapsweek is meestal de laagste waarde bereikt. Het betreft hier een natuurlijke daling van het hemoglobinegehalte die geen kwaad kan en zich tegen het einde van de zwangerschap weer zal herstellen. Een paar weken na de bevalling is de waarde over het algemeen weer op het normale peil gekomen. Tijdens een zwangerschap wordt pas gesproken van bloedarmoede als de hemoglobinewaarde alsmaar blijft dalen.
Zodra de hemoglobinewaarde van een zwangere vrouw lager wordt dan 6 mmol/l dan zal de zwangerschapsbegeleider (verloskundige of gynaecoloog) kijken wat de oorzaak van de bloedarmoede is en wat eraan gedaan kan worden.
Symptomen van bloedarmoede tijdens een zwangerschap
Als gevolg van de bloedarmoede zal je bloed minder zuurstof kunnen transporteren door je lichaam. Hierdoor kun je last krijgen van:
- vermoeidheid,
- duizeligheid,
- een gevoel van zwakte,
- een gevoel dat je gaat flauwvallen,
- sneller kortademig (bij fysieke inspanning),
- hartkloppingen;
- hoofdpijn,
- transpireren,
- oorsuizingen.
Op het moment dat de concentratie van de hemoglobine in je bloed sterk verlaagd is dan kan zelfs je huid bleek gaan zien. De bovenstaande klachten en symptomen kunnen overigens ook optreden zonder dat er sprake is van bloedarmoede.
Het ontstaan van bloedarmoede tijdens een zwangerschap
Als je last krijgt van bloedarmoede tijdens een zwangerschap dan kunnen hier uiteenlopende oorzaken voor aan te wijzen zijn:
- Een tekort aan ijzer in je bloed (in het gros van de gevallen).
- Een tekort aan foliumzuur (in sommige gevallen),
- Een tekort aan vitamine B12 (in sporadische gevallen),
- Een erfelijke bloedziekte (zelden en vooral bij mensen van niet-Noord-Europese afkomst).
- Bloedarmoede door een tekort aan ijzer
IJzer is een erg belangrijke bouwsteen van de stof hemoglobine. Een tekort aan ijzer kan echter op een aantal uiteenlopende manieren ontstaan. Hierbij kun je onder andere denken aan:
- het extra verbruik van ijzer gedurende de zwangerschap. IJzer is namelijk nodig voor processen zoals de groei van de ongeboren vrucht. Wanneer je zwanger bent van een tweeling, binnen een jaar na je vorige zwangerschap, dan zal de behoefte naar ijzer nog groter zijn. Bovendien zal de kans op een tekort aan ijzer tijdens een zwangerschap toenemen wanneer je drager bent van een erfelijke bloedziekte.
- Niet voldoende ijzer binnenkrijgen via je voeding. Zeker tijdens een zwangerschap dien je dus goed te letten op je voedingspatroon. Gevarieerde voeding kan er in de meeste gevallen voor zorgen dat je geen ijzertekort op zult bouwen.
- een verminderde opname van ijzer door je darmen, bijvoorbeeld omdat je bepaalde geneesmiddelen gebruikt. Zo kunnen bijvoorbeeld maagzuurremmers de opname van ijzer door je darmen bemoeilijken. Overleg met je zwangerschapsbegeleider of je huisarts is in een dergelijke situatie dan ook zeker aan te raden.
Bloedarmoede door een tekort aan foliumzuur of aan vitamine B12
Bloedarmoede door tekort aan foliumzuur is in de regel het gevolg van een foliumzuurtekort in je voeding, bijvoorbeeld als je streng aan de lijn hebt gedaan of als je veel minder eetlust hebt dan normaal.
Gelukkig komt bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 in de voeding tijdens een zwangerschap sporadisch voor. Alleen als je een vegetariër bent, kan een dergelijk tekort soms ontstaan door langere tijd geen dierlijke producten meer te consumeren.
Voedingsadvies bij bloedarmoede tijdens de zwangerschap
Op het ogenblik dat je gezond en gevarieerd en afwisselend eet dan zul je genoeg bouwstoffen binnenkrijgt om rode bloedcellen (en dus hemoglobine) te produceren. Als je zwanger bent dan zul je meer bouwstoffen dan normaal nodig hebben en zal het extra belangrijk zijn om gezond, en in het bijzonder afwisselend, te eten.
Door tijdens een maaltijd vitamine C te gebruiken, zoals in de vorm van vers fruit, groente of een sapje, zal de ijzeropname uit de voeding worden gestimuleerd. Door producten zoals zuivel, koffie en thee, tijdens het eten te gebruiken, kan juist de opname van ijzer weer worden geremd.
