Bij een acute oorontsteking denken veel mensen terug aan hun eigen kindertijd of het hulpeloze gevoel dat zij hebben als hun eigen kinderen hier last van hebben. De meeste ontsteking van het oor zullen echter vanzelf weer overgaan. In sommige gevallen is een behandeling echter wel noodzakelijk of blijken de klachten regelmatig bij een kind terug te keren.
Wat is een acute oorontsteking?
Als er sprake is van een normale oorontsteking, bij kinderen tot ongeveer vijf jaar, dan is het middenoor, dat zich achter het trommelvlies bevindt, ontstoken geraakt en loopt dit deel van het oor vol met vocht (otitis media). De meeste acute oorontstekingen gaan normaliter vanzelf weer over. Maar op het moment dat een dergelijke ontsteking terug blijft komen dan kan er zich vocht in het middenoor op gaan hopen. Indien het vocht in het middenoor blijft zitten dan wordt dat een chronische- of langdurige oorontsteking genoemd.
Oorzaken van een acute oorontsteking
Een oorontsteking zal in de meeste gevallen het gevolg zijn van een infectie met bacteriën of virussen. Deze ziekteverwekkers zijn langs de neus of de mond het lichaam binnengekomen. Zeker op locaties waar veel kinderen bijeenkomen, zoals op een kinderdagverblijf of een school, kunnen ziektekiemen zich dan ook eenvoudig verspreiden. Maar ook infecties van de luchtwegen, allergieën en het inademen van vervuilde lucht, zoals in een vertrek waar veel sigarettenrook hangt, kunnen oorontstekingen vrij gemakkelijk ontstaan.
Bij kinderen vanaf vijf jaar en volwassenen zal een acute oorontsteking in de regel wijzen op een gehoorgangontsteking. Een gehoorgangontsteking komt zowel in een acute- als een chronische vorm voor. In tegenstelling tot bij een middenoorontsteking hoeft een verkoudheid niet ten grondslag te liggen aan een gehoorgangontsteking. Vaak zullen jeuk en pijn in de gehoorgang de eerste tekenen zijn dat kunnen wijzen op een acute gehoorgangontsteking. Een acute gehoorgangontsteking kan het gevolg zijn van uiteenlopende oorzaken, zoals:
- veelvuldig wattenstaafjes gebruiken om het oor te reinigen,
- met een vinger in het oor peuteren,
- objecten in de gehoorgang stoppen.
Symptomen van een acute oorontsteking
De symptomen van een acute oorontsteking zullen in de regel anders zijn bij baby’s dan bij oudere kinderen en volwassenen.
Symtomen bij baby’s:
- aan het aangedane oortje trekken of krabben,
- jeuk in het oortje,
- gehoorproblemen,
- vocht dat uit het oortje loopt,
- koorts,
- overgeven,
- Prikkelbaarheid.
Symtomen bij volwassenen en oudere kinderen:
- (soms hevige) oorpijn,
- gehoorproblemen,
- een vol gevoel in het oor,
- een drukkend gevoel in het oor,
- vocht dat uit het oor loopt,
- koorts,
- schilfers die uit het oor komen,
- duizeligheid,
- evenwichtsproblemen,
- misselijkheid,
- overgeven,
- vurig rode uitgang van de gehoorgang,
- zichtbare zwelling van gehoorgang,
- drukpijn op kraakbeen voor het oor,
- verdikking van de lymfeklieren in de hals,
- verdikking van de lymfeklieren in bij het oor.
Risicofactoren voor een acute oorontsteking
In het bijzonder baby’s en peuters zullen een vergrote kans hebben om een acute oorontsteking op te lopen. Hun afweersysteem werkt immers nog niet optimaal waardoor ziektekiemen eerder hun slag kunnen slaan en een ontsteking in het oor kunnen veroorzaken. Zeker wanneer jonge kinderen veel in contact komen met leeftijdsgenootjes zal de kans op een besmetting toenemen. Helaas is het voorkomen van een bacteriële- of een virale infectie vrijwel onmogelijk in dit soort situaties.
Behandeling van acute oorontsteking
In de meeste gevallen, vooral als het jonge patientjes betreft, zal een acute oorontsteking vanzelf weer overgaan. Een behandeling is alleen nodig als de klachten telkens terugkeren. Bij aanhoudende klachten kan een KNO-arts besluiten om zogenaamde buisjes te plaatsen in de oortjes. Deze buisjes zorgen voor een open verbinding tussen het middenoor en de buitenlucht waarlangs het aanwezige vocht kan wegvloeien en zo de klachten laat verdwijnen.
In tegenstelling tot bij een middenoorontsteking, waar meestal geen behandeling voor nodig is om deze te genezen, zal bij een acute gehoorgangontsteking bij een ouder kind of een volwassene vaker wel een geringe ingreep plaats moeten vinden. In dit laatste geval is het namelijk essentieel om het oor goed te reinigen.
Om dit doel te bereiken zal een (KNO-)arts de gehoorgang eerst goed schoonmaken en aanwezige huidschilfers verwijderen met behulp van een zogenaamd oortoilet. Zo kan er ook een eventuele blokkade weg worden gehaald zonder dat de huid hierbij beschadigd raakt. Na een goede reiniging kunnen oordruppels worden gebruikt om de aanwezige ontsteking te lijf te gaan.
Indien er echter een blokkade in het oor aanwezig is, zal gewerkt worden met een zogenaamd oorgaasje dat de oordruppels opneemt en eenvoudig in de gehoorgang laat aanbrengen. De behandeling kan soms meerdere malen herhaald moeten worden om de gehoorgangontsteking volledig te kunnen genezen. In de regel echter zullen de klachten, die horen bij deze vorm van acute oorontsteking, na één tot twee weken helemaal verdwenen zijn.
