Het woord abortus heeft voor de meeste mensen een erg negatieve klank. Er zal om die reden dan ook eerder worden gesproken van een miskraam, als er een spontane afbraak van een zwangerschap voor de twintig weken plaatsvindt. De ongeboren vrucht sterft dus al in de baarmoeder of tijdens de (veel te vroege) geboorte.
Spontane abortus en abortus provocatus
De medische term voor een miskraam is echter wel spontane abortus en mag zeker niet worden verward met abortus provocatus, Abortus provocatus wordt in de spreektaal ook kortweg abortus genoemd en duidt een opzettelijke afbreking van een zwangerschap aan. Een heleboel ouders, die ongewild een ongeboren vrucht verliezen, ervaren de term abortus dan ook als erg pijnlijk.
Frequentie van een spontane abortus
Een spontane abortus komt aanzienlijk vaker voor dan over het algemeen wordt gedacht. Ongeveer een kwart van alle vrouwen zal tijdens hun leven met een spontane abortus te maken krijgen. Indien er wordt vanaf het conceptiemoment dan loopt het percentage waarschijnlijk op tot wel 90 procent van alle bevruchte eicellen.
In de meeste gevallen zal een erg jonge zwangerschap, die eindigt in een spontane abortus niet eens opgemerkt. De vrouw zal de bloeding immers vaak ervaren als een verlate menstruatie. Circa 50 procent van alle zwangerschappen zal dus eindigen nog voordat een vrouw heeft gemerkt dat zij in verwachting is. Van alle zwangerschappen die wel op zijn gemerkt zullen gemiddeld 15 procent uitmonden in een spontane abortus.
Het verloop van een spontane abortus
Een erg belangrijke risicofactor die de kans op een spontane abortus zal bepalen, is de leeftijd van de aanstaande moeder. Naarmate een vrouw ouder wordt, zal namelijk ook de kans op een spontane abortus toenemen.
Een spontane abortus hoeft niet bij elke vrouw, en zelfs niet bij elke zwangerschap, op dezelfde manier te verlopen. Een aantal feiten rondom het verloop van een spontane abortus hebben we hieronder voor je op een rijtje gezet en van een korte omschrijving voorzien.
- In sommige gevallen is een vrouw nog niet op de hoogte dat de vrucht die zij in haar buik draagt, overleden is. Dikwijls zal zijn hier pas achterkomen als er een eerste echo wordt gemaakt. Tijdens de echo zal blijken dat het hartje van de foetus niet meer klopt. Het kan zelfs gebeuren dat de foetus niet eens waar te nemen is en er alleen een lege vruchtzak wordt gezien.
- In bepaalde gevallen zal een spontane abortus zonder ingrijpen van een arts beginnen. Mogelijke symptomen die op een spontane abortus zouden kunnen wijzen zijn:
- zwangerschapsverschijnselen, zoals misselijkheid en gespannen borsten, nemen af,
- er is sprake van bloedverlies of op menstruatielijkende krampen.
- Er is sprake van een dreigende abortus (abortus imminens) als een vrouw te maken heeft met een afname van zwangerschapsverschijnselen en/of te maken heeft met menstruatieachtige klachten. Alleen het verliezen van bloed tijdens de zwangerschap is gelukkig niet in alle gevallen de voorbode van een spontane abortus. Ongeveer de helft deze zwangerschappen zal toch nog succesvol uit worden gedragen.
- Op het moment dat de baarmoederhals zich echter heeft geopend en/of de vrucht bij het maken van een echo al overleden blijkt te zijn dan is er sprake van een onvermijdelijke abortus (abortus incipiens) en zal het optreden van de abortus niet meer tegen te houden zijn. De vrouw zal bloed blijven verliezen en krampen ervaren tot het ogenblik dat de vrucht uit de baarmoeder verdreven is.
- Na de eerste 16 zwangerschapsweken dient er eigenlijk gesproken te worden van een bevalling, mits de foetus in deze periode ook in leven is geweest. Naast de voorweeën die optreden, zullen de vliezen breken en zal de vrouw hevige weeën krijgen. De foetus en de placenta zullen in de regel na elkaar de baarmoeder worden uitgedreven. Indien de foetus nog in leven was, overlijdt die doorgaans tijdens de uitdrijving. Bij een reeds overleden foetus die niet spontaan op gang komt, zal de bevalling ingeleid dienen te worden. Er zal zelfs een curettage nodig zijn als de placenta niet vanzelf naar buiten komt.
Oorzaken van een spontane abortus
In een aantal gevallen kan er, door middel van onderzoek, achteraf vast worden gesteld wat de oorzaak was een spontane abortus is geweest. Vaak zal een dergelijk onderzoek pas uit worden gevoerd als er twee keer na elkaar een spontane abortus plaats heeft gevonden. De kans op nog een spontane abortus zal dan immers toenemen. Indien er herhaaldelijk sprake is van een spontane abortus dan wordt dat in de medische wereld aangeduid met de term habituele abortus.
Voor een spontane abortus kunnen diverse oorzaken worden genoemd:
- embryonale factoren, zoals een aanlegfout bij de vrucht,
- genetische factoren, deze liggen dikwijls ten grondslag aan een embryonale factor,
- een erfelijke factor, zoals een DNA-fout die vaak is ontstaan tijdens de bevruchting.
