Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Abces

Met een abces wordt een niet eerder bestaande holte bedoeld die met een bepaalde hoeveelheid etter, ofwel pus, gevuld is. Etter die zich in een wel van tevoren bestaande holte bevindt, zoals in de galblaas of in een longholte, wordt daarentegen empyeem genoemd.

Hoe ontstaan abcessen?

Abcessen zijn in haast alle gevallen een gevolg van een infectie die veroorzaakt is door bacteriën. Door deze bacteriën zullen toxinen af worden gescheiden en kunnen daarmee het afsterven van cellen veroorzaken op de aangedane plaats en een ontstekingsreactie uitlokken die op zijn beurt weer afweercellen aan zal trekken die deels ook weer open zullen breken. Als gevolg van dit alles zal er een holte in het weefsel ontstaan die gevuld wordt met etter. Etter is opgebouwd uit vervloeide dode cellen, zowel levende als dode bacteriën en dode witte bloedcellen, (en dan in het bijzonder macrofagen).

Verschillende soorten abcessen

Verspreid over heel je lichaam kunnen abcessen voorkomen. Er kunnen echter wel een aantal locaties Worden genoemd waar relatief veel vaker abcessen aan worden getroffen. Hieronder hebben we een aantal veel voorkomende typen abcessen voor je op een rijtje gezet.

Mond en kaken

  • In de tandheelkunde, maar ook in de kaakchirurgie, worden relatief veel abcessen aangetroffen en behandeld. De weefsels in de mond en kaken zijn dan ook erg gevoelig voor de ontwikkeling van abcessen.

Er kunnen in de tand- en mondheelkunde een heleboel verschillende soorten abcessen voorkomen. De oorzaken zijn eveneens erg gevarieerd en kunnen onder andere ontstaan door:

  • het geven van een injectie,
  • een aandoening aan de speekselklieren,
  • een paradontale aandoening, bijvoorbeeld een ontsteking rondom de gebitselementen,
  • een periapicale aandoening, zoals een tandabces,
  • pericoronitis, bijvoorbeeld bij ontsteking van een tand die nog niet (helemaal) is doorgebroken.

Abcessen in de mond, of de kaken, worden in de meeste gevallen behandeld door de aanwezige etter af te laten lopen. Indien er sprake is van een steenpuist wordt meestal voor een andere behandelmethode gekozen vanwege het gevaar op (zelf)besmetting. Hiervoor zal het abces ruim worden geopend door er een incisie in te maken. In de regel zal dit echter een vrij pijnlijke ingreep zijn omdat weefsels die ontstoken zijn heftiger zal reageren op pijnprikkels dan gezond weefsel.

Bij grotere ingrepen zul je dan ook meestal onder algehele narcose ondergaan. Een lokale verdoving heeft namelijk meestal niet, of niet voldoende, het gewenste effect. In sommige gevallen zal, bij een abces dat zich aan het oppervlak bevindt, een speciale spray met een verdovende werking worden gebruikt.

Op het moment dat de etter goed kan worden afgevoerd dan is meestal al het gewenste effect bereikt. De druk van het abces is dan immers verdwenen zodat de genezing kan beginnen. Vaak zullen ontstekingsremmende middelen, zoals antibiotica, niet eens meer ingezet hoeven worden.

Overige plaatsen in je lichaam

  • Het specialisme van de keel-neus en oorarts zal daarentegen weer relatief vaak het peritonsillair abces, een complicatie die kan ontstaan als gevolg van een amandelontsteking, in de spreekkamer te zien en te behandelen krijgen. Dit geldt eveneens voor abcessen die zich vormen rondom de gehoorgang.
  • Abcessen in de hersenen komen weliswaar maar sporadisch voor, toch zijn deze een fatale afloop hebben. Hersenabcessen zijn dikwijls het gevolg van een infectie op een andere plaats binnen de schedel, zoals de neusholte.
  • Abcessen in de huid komen vrij vaak voor. Zo zullen de meeste mensen wel eens last gehad hebben van een steenpuist. Andere huidabcessen zijn onder andere  hidradenitis suppurativa, abcessen die ontstaan als gevolg van een verwonding en abcessen die zijn gevormd door geïnfecteerde en ontstoken geraakte atheroomcysten.
  • Abcessen kunnen zich ook ontwikkelen wanneer organen in de buik ontstoken raken, bijvoorbeeld in het geval van een abces dat kan ontstaan bij een blindedarmontsteking, of bij een ontsteking die zich in de dikke darm heeft ontwikkeld.
  • Rondom de anus ontstaan vaak perianale abcessen samen met zogenaamde abcederende sinus pilonidalis.
  • Omloopjes, ofwel paronychia, kunnen aan vingers voor, etterige ontstekingen van de nagelriem en zogenaamde fijten (ook wel panaritium geheten) zorgen.
  • Hordeolum en chalazion zijn twee aandoeningen die in bepaalde gevallen zich weten te ontwikkelen tot abcessen op de oogleden.
  • In het bijzonder bij vrouwen die een baby de borst geven, worden geregeld abcessen van de borstklier aangetroffen.
  • Bij mannen ontwikkelen zich wel eens abcessen in de huid van de balzak terwijl bij vrouwen tamelijk frequent in en om de schaamlippen abcessen kunnen ontstaan. Abcessen in de inwendige vrouwelijke geslachtsorganen ontstaan voornamelijk in de holte van Douglas Dit wil echter niet zeggen dat er op andere plaatsen geen abcesontwikkeling meer kan plaatsvinden.