Dementie kan worden herkend aan een aantal typische symptomen en verschijnselen die na een bepaalde tijd optreden. Het zal hier onder andere gaan om:
- aantasting van het geheugen (amnesie),
- aantasting van je taalgevoel en -beheersing (afasie),
- het vermogen om je te je oriënteren in tijd, persoon of plaats,
- je gevoel van eigenwaarde,
- het beheersen van je emoties,
- je vermogen om probleemoplossend te denken,
- je vermogen om dingen te plannen.
Amnesie als gevolg van dementie
Amnesie is een symptoom dat vaker het gevolg is van hersenletsel. Je kunt je dan gebeurtenissen kort voor, en soms zelfs na, het letsel niet meer herinneren. Je hebt dus als het ware een gat in je geheugen.
Afasie als gevolg van dementie
Afasie, is ook een symptoom dat kenmerkend is voor dementie. Hierbij betreft het echter een taalstoornis en kun je zowel moeite hebben met de uitspraak woorden als met het herkennen van tekst of van gesproken taal.
Verschillende fasen bij dementie
Dementie is, onder andere door de vergrijzing, steeds meer in de schijnwerpers is komen te staan. Het is een erg lastige ziekte die een aantal opeenvolgende fasen kan worden onderverdeeld. In het begin zul je bijvoorbeeld beseffen dat er iets met je aan de hand is en dat je er niets aan kunt doen.
De fasen van dementie
Dementie kan worden onderverdeeld in vier opeenvolgende fasen:
-
de bedreigde ik
Je zult bij jezelf ontdekken dat je misschien lijdt aan dementie, je voelt je dikwijls bedreigd en probeert de ziekte voor zowel jezelf als de buitenwereld te verdoezelen. Je zult vergeetachtig worden maar nog wel goed georiënteerd zijn. Plotseling kan er echter sprake zijn van een gat in je geheugen. Door de vergeetachtigheid (en het verbergen ervan) wordt je doorgaans erg gespannen waardoor je ook eerder verdrietig of boos wordt zonder dat daar een echte reden voor is. Om je eigenwaarde te behouden is het goed als je niet te vaak door je omgeving wordt gecorrigeerd.
-
de verdwaalde ik
De mate van vergeetachtigheid zal toenemen naarmate de dementie erger wordt. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde woorden niet meer vinden of bepaalde woorden op een onjuiste manier toepassen. Daarnaast kunnen zaken zoals je leeftijd, sommige personen of de plaatsen vergeten worden. Doordat je ook geen klok meer kunt lezen, heb je geen tijdsbesef meer. Je raakt dus verdwaald in het leven en kunt onder andere doelloos ergens naartoe gaan, je meer en meer van de buitenwereld afsluiten en je concentratievermogen zal achteruitgaan. Je komt wel steeds meer ontspannen over.
-
de verborgen ik
Door de verergerde dementie zul je je nog verder terug gaan trekken en in een eigen wereld leven. In een groot aantal gevallen zul je ook voortdurend een zelfde beweging blijven maken of dezelfde handeling uit blijven voeren. Er kan door de buitenwereld moeilijk contact met je worden gemaakt. Zelf wil je in deze fase van dementie je nog steeds nuttig voelen en hebt je een vaak een sterke behoefte aan lichamelijk contact. In deze fase ben je meestal incontinent en kun je dus de lozing van urine en ontlasting niet meer onder controle houden.
-
de verzonken ik
Je reageert bijna niet meer op de prikkels om je heen. Het gros van de tijd zijn je ogen echter gesloten en vind je het prettig om gewaardeerd te worden. Je kunt bijvoorbeeld nog genieten van je favoriete muziek of een verwennerijtje. Door allee je fysieke aanwezigheid (mentaal ben je afwezig) is contact maken door je omgeving erg lastig.
Herkenning van de symptomen van dementie
Wanneer je in je omgeving te maken krijgt met dementie dan kun je dit doorgaans merken aan een aantal stoornissen dat te maken hebben met onder andere het korte termijngeheugen. Denk maar eens aan:
- een activiteit die is gedaan wordt al snel weer vergeten,
- beginnende dementie kan er sprake zijn van depressiviteit en stemmingswisselingen,
- keer op keer dezelfde vragen herhalen,
- het tijd- en plaatsgevoel neemt af,
- herkenning van personen wordt steeds moeilijker,
- het gebruik en het vinden van woorden of zinnen wordt alsmaar moeilijker,
- de dagelijkse verzorging wordt vergeten waardoor hulp nodig is bij bijvoorbeeld aankleden, wassen en eten.
De informatie die in het lange termijn geheugen ligt opgeslagen zal het langst bewaard blijven maar uiteindelijk ook vervagen en zelfs volledig verdwijnen. De gebeurtenissen van een dag eerder zal vaak niet meer worden herinnerd terwijl jeugdherinneringen nog wel (deels) opgehaald kunnen worden.
