Het lijkt erop dat JavaScript is uitgeschakeld. Schakel dit in om ervoor te zorgen dat deze website correct werkt.

Artrose

In de medische wereld is artrose de benaming voor een aandoening aan het kraakbeen dat zich in de gewrichten bevindt. In de volksmond wordt er, als het over artrose gaat, ook dikwijls gesproken over gewrichtsslijtage. Als er namelijk meer gewrichtskraakbeen verloren gaat dan er wordt geproduceerd dan ontstaat artrose De kwaliteit van het kraakbeen wordt slechter en in bepaalde gevallen zal het helemaal verdwijnen. Bij artrose zal eveneens de gewrichtsvloeistof minder worden (synovium) die nodig is om het gewricht soepel te laten bewegen en schokken op te vangen.

Als gevolg van artrose kunnen botten over elkaar heen gaan schuren, wat een heleboel pijnklachten met zich meebrengt. Iedere volwassene die ouder is dan zestig jaar lijdt, in meerdere of mindere mate, aan artrose (die op een röntgenfoto te zien zal zijn). In sommige gevallen kan artrose zich echter al op een aanzienlijk jongere leeftijd openbaren.

Symptomen van artrose

Artrose is een aandoening die zich kenmerkt door:

  • pijn tijdens het bewegen van het aangedane gewricht,
  • een stijf of stram gevoel (vooral na een poosje niet te hebben bewogen),
  • ernstig aangedane gewrichten kunnen een krakend gevoel geven,
  • een bewegingsbeperking van het aangedane gewricht,
  • een standsverandering van het aangedane gewricht,
  • soms treedt er vochtophoping op in het aangedane gewricht na een ontsteking,
  • bij artrose van de handen vormen zich dikwijls verdikkingen (vooral de basisgewrichten van de duim).

Diagnose van artrose

Er bestaan een tweetal vormen van artrose.

  • Primaire- artrose (idiopathische artrose): is een vorm van artrose zonder een aanwijsbare oorzaak, zoals artrose door ouderdom.
  • Secundaire artrose: is een vorm van artrose die het gevolg is van een onderliggende oorzaak, bijvoorbeeld na een ongeluk of een aangeboren scheefstand.

Artrose kan vast worden gesteld door te kijken naar het klinische beeld. In bepaalde gevallen zal er een röntgenfoto nodig zijn om de diagnose te bevestigen. Op de röntgenfoto zal dan de verminderde kraakbeendikte, weliswaar op een indirect wijze, af te leiden zijn uit de te dicht bij elkaar liggende botuiteinden. Kraakbeen is op een röntgenfoto namelijk niet waar te nemen. Verder kan artrose osteofyten laten ontstaan, uitsteeksels en -haken van bot aan de randen van de gewrichtsvlakken. Deze osteofyten zijn op een röntgenfoto eveneens waar te nemen. In de regel zal een röntgenfoto onder belasting gemaakt worden (bij artrose aan de knieën en de heupen zal dit in een staande positie gebeuren).

Oorzaken van artrose

Bij onderbelasting van de gewrichten zal artrose als een vrij normaal proces worden beschouwd. Met andere woorden: als er gesproken kan worden van een tekort aan de belasting van het totale kraakbeenoppervlak. Hierdoor zullen de gewrichten minder kraakbeen bezitten en zal er pijn tijdens het bewegen optreden. Hoewel er dikwijls over slijtage van de gewrichten wordt gesproken, is er van puur mechanische slijtage absoluut geen sprake.

Risicofactoren voor het ontstaan van artrose

De kans om artrose te ontwikkelen zal niet voor iedereen even groot zijn. Wanneer je je namelijk blootstelt aan een aantal risicofactoren zal deze kans aanzienlijk toenemen. Risicofactoren voor het krijgen van artrose zijn onder andere:

  • Een chronisch overbelasten of het onjuist belasten door een verkeerde lichaamshouding, vormen van belasting waarbij je gauw geneigd bent om bepaalde lichaamsdelen te fixeren zoals bij lichamelijk zwaar werk, of intensieve sportbeoefening,
  • Een te hoog lichaamsgewicht: overgewicht heeft vooral invloed op artrose heupen, knieën en enkels,
  • Letsel: door trauma kunnen gewrichten beschadigd raken en kan er eerder artrose ontstaan, zoals door een sportblessure,
  • Erfelijkheid zal vooral in een zekere mate bepalend zijn voor de snelheid waarmee artrose optreedt. Artrose zal namelijk bij iedereen in, meerdere of mindere mate, optreden maar de snelheid waarmee dit gebeurd kan deels erfelijk bepaald zijn. Sporadisch wordt vastgesteld dat vroegtijdige artrose een ziekte is die dominant is overgeërfd,
  • Als reactie van je lichaam op een lichte ontsteking. Door een dergelijke ontstekingsreactie zal er kraakbeenafbraak in de gewrichten optreden,
  • Er wordt nog wetenschappelijk onderzoek gedaan naar andere risicofactoren voor het verloop van artrose, zoals te weinig Vitamines D en K of de mogelijke invloed die zogenaamde Vrije radicalen uit kunnen oefenen op de vooruitgang van artrose.

Behandeling van artrose

Genezing van artrose is niet mogelijk maar wel kunnen er behandelingen plaatsvinden om de symptomen te bestrijden of de aandoening af te remmen.

  • Conservatieve behandeling: het verlichten van de pijn en behouden van de functie.
  • Bewegen: met behulp van fysiotherapie stijfheid en pijn tegengaan maar ook spieratrofie voorkomen.
  • Ergotherapie: hulp bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen,
  • Bewegen en afvallen: om overbelasting van gewricht tegen te gaan en de pijn te verminderen,
  • Geneesmiddelen: gebruik van pijnstillende, en eventueel ontstekingsremmende middelen.
  • Operatief ingrijpen: soms kan een ernstig aangetast gewricht, dat veel pijn veroorzaakt, worden vervangen door een kunstgewricht (vooral een knie of een heup). Een operatie wordt echter altijd zo lang mogelijk uitgesteld.